Olmayan geçişe rekor ödenek: Yap-işlet-devret kapsamındaki köprü ve otoyollar için müteahhitlere 328,7 milyar TL ödenecek
T24 Haber Merkezi
Müteahhitlere, işletme hakkı ve garanti muahedeleri ile inşa ettirilen köprü ve otoyollar için 2025, 2026 ve 2027 yıllarında ödenmesi öngörülen garanti fiyatı 328,7 milyar TL oldu.
Kamu projelerinde kullanılan Kamu Özel İşbirliği (KÖİ) ve Yap-İşlet-Devret (YİD) modelleri AKP iktidarlarında giderek daha da tartışmalı hale geldi. Havaalanlarına verilen yolcu garantileri ile yol, köprü ve tünellere verilen araç geçiş garantileri, kamu bütçesini altüst etti. Merkezi idare bütçesi gerçekleşmeyen yolcu garantileri nedeniyle erirken, müteahhitler servetine servet kattı.
Birgün’den Mustafa Bildircin’in haberine göre; Karayolları Genel Müdürlüğü (KGM) bütçesinin YİD projelerinin müteahhitlerine ödenecek garanti meblağı için kullanılan “Cari Transferler” kalemi, garanti meblağlarının kamuya yükünü gözler önüne serdi. 2023 yılında 56 milyar 997 milyon TL olarak gerçekleşen KGM’nin kasasından çıkan garanti ödemeleri meblağının, 2025-2027 devrine yönelik gerçekleşme iddiası de dikkati çekti.
Rekor ödenek
Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı’nca hazırlanan Orta Vadeli Plan (OVP), YİD modeliyle inşa ettirilen yol, köprü ve tüneller için 2025-2027 periyodunda ödenmesi öngörülen fiyatın büyüklüğünü ortaya koydu. OVP’de, Karayolları Genel Müdürlüğü bütçesinin Cari Transferler kalemine 2025, 2026 ve 2027 yılları için toplam 328 milyar 490 milyon 758 bin TL ödenek teklif edileceği belirtildi.
Müteahhitlere ödenecek garanti fiyatının yapıldığı kalem için ayrılması planlanan 328,4 milyar TL’lik ödenek, yıllara nazaran şöyle sıralandı:
• 2025: 94 milyar 963 milyon 149 bin TL
• 2026: 114 milyar 369 milyon 603 bin TL
• 2027: 119 milyar 158 milyon 6 bin TL
Her sene katlanarak artıyor
Yap-İşlet-Devret projeleri için KGM bütçesinden ödenen garantiler yıllar prestijiyle katlanarak artıyor. 2023 prestijiyle 56,9 milyar TL’ye ulaşan garanti ödemelerinin 2019-2023 periyodunda yıllara nazaran gerçekleşmesi, şöyle kaydediliyor:
• 2019: 5,1 milyar TL
• 2020: 10,1 milyar TL
• 2021: 14,2 milyar TL
• 2022: 36,3 milyar TL
• 2023: 56,9 milyar TL
