Trump döneminde ‘çip savaşı’nın şiddetlenmesi bekleniyor
ABD’de Donald Trump’ın tekrar başkanlığa seçilmesi sonrasında bu ülkenin Çin başta olmak üzere Asya ülkeleri yaşadığı “çip savaşı”nın şiddetlenmesi bekleniyor.
Cumhuriyetçi aday Donald Trump’ın ABD’de seçimleri kazanarak yine iktidara gelmesiyle ABD’nin teknoloji alanında yapacağı atılımlar dünyada önde gelen medya kuruluşları tarafından yine tartışılmaya başladı. Trump’ın, misyonu devralmasının akabinde ABD çip sanayisini çalmakla suçladığı Tayvan’dan gelen çiplere gümrük vergisi uygulaması bekleniyor.
Trump’ın birinci başkanlık periyodunda, ABD’nin, dış ticaret açığını kapatmak için Mart 2018’de Çin’den ithal edilen güneş panelleri ve alüminyuma uygulanan gümrük vergilerini artırması ile başlayan ABD-Çin ticaret savaşı, kısa bir mühlet sonra Çin’in değerli teknoloji devlerinden Huawei’ye getirilen kısıtlamaların akabinde adeta teknoloji savaşlarına evrilmişti.
TRUMP ÇİN’E YASAK GETİRMİŞTİ
Huawei ile başlayan teknoloji eserleri çekişmesi, daha sonra yeniden Trump’ın birinci devrinde uygulanan çip kısıtlamaları ile devam etti. Trump birinci başkanlık devrinde ABD’li şirketlerin Çin’e gelişmiş çip üretimi için ekipman göndermesini kısıtlamış ve birçok Çinli şirkete yasaklar getirmişti.
İki ülke ortasında bilhassa çip konusunda yaşanan çekişmeler ABD Başkanı Joe Biden döneminde de devam etti. ABD Kongresi’nden geçen “Çip ve Bilim Yasası”, yerli çip üretimini teşvik etmek hedefiyle teşvik davetinde bulunmuştu.
Biden tarafından 2022’de imzalanan yasa, yarı iletken bölümünü desteklemek için 52 milyar dolarlık direkt finansman sağlıyor.
Çip Yasası olarak da anılan yasanın yürürlüğe girmesinin akabinde Tayvanlı dünyanın en büyük ve en gelişmiş yarı iletken üreticilerinden Taiwan Semiconductor Manufacturing Company (TSMC), ABD Ticaret Bakanlığından alması beklenen 7 milyar dolar fon ile Arizona’da bir çip üretim merkezi açacağını duyurmuştu.
YÜZDE 90’I TAYVANLI TSMC TARAFINDAN ÜRETİLİYOR
Öte yandan, çip üretiminin büyük kısmı Doğu Asya’da gerçekleşiyor. Tayvan, Güney Kore ve Japonya çip üretimi konusunda ön plana çıkıyor. Fakat çipin üretiminde kullanılan ve stratejik değere sahip olan galyum ve germanyumun en büyük üretici ise Çin olarak ön plana çıkıyor.
Avrupa sanayi derneği Critical Raw Materials Alliance’a (CRMA) nazaran dünya çapındaki germanyumun yaklaşık yüzde 60’ını Çin üretiyor.
CNBC’de yer alan habere nazaran ise dünyada ileri düzeyde gelişmiş çiplerin yüzde 90’ı Tayvanlı TSMC tarafından üretiliyor. Şirketin müşterileri ortasında ABD’li Nvidia ve Apple üzere şirketler de bulunuyor.
TRUMP TAYVAN’I SUÇLADI
Trump’ın tekrar iktidara gelmesi ile çip konusunda atacağı adımlar da tekrar merak konusu oluyor. Ekim ayında The Joe Rogan Experience podcast programına konuk olan Trump, Tayvan’ı ABD çip sanayisini çalmakla suçlamıştı.
Trump, ABD’nin Çip Maddesi’ni da eleştirerek, lider seçilirse Tayvan’dan gelen çiplere gümrük vergisi uygulayacağını söylemişti. Trump programda yaptığı açıklamada, “Bu çip mutabakatı o kadar berbat ki varlıklı şirketlerin burada çip fabrikası kurmaları için milyarlarca dolar veriyoruz fakat onlar yeniden de bize bu uygun şirketleri vermeyecekler.” tabirini kullanmıştı.
