‘Bir ilk’: Merkez Bankası kasalarla Kapalıçarşı’da döviz peşinde
Döviz arzında yaşanan eza ve uygulanan sıkı nezaret kuralları nedeniyle son periyotta özel şirketlerin ve yüklü döviz borcu olan şahısların yine gözdesi olan Kapalıçarşı’ya teze nazaran Merkez Bankası da ‘müdavim’ oldu. Ekonomim’den Yener Karadeniz’in haberine nazaran Merkez Bankası, her gün kasalarla 5 milyar TL civarında bir parayla Kapalıçarşı’daki 4-5 döviz ofisini ziyaret ediyor ve karşılığında 260 milyar dolar topluyor. Kapalıçarşı kaynakları bu durumun bir birinci olduğunu söylüyor.
Bu sürecin 4-5 döviz ofisi ile gerçekleştiğini belirten uzmanlar, uygulamayı “seçim sonrasına hazırlık” olarak nitelendiriyorlar. Çarşıda süreçler tekerlekli demir sandıklarla gerçekleştiriliyor ve İçişleri Bakanlığı’na ilişkin olduğu belirtilen kamu hizmet araçları ile taşınıyor. Akşamüzeri ise ofislere döviz satanlar paralarını almak için uzun kuyruklar oluşturuyor. Artan talep nedeniyle döviz ofislerinin olduğu bölgede tekerlekli sandık trafiği yaşanıyor.
İddiaları araştırmak üzere Kapalıçarşı’ya giden Yener Karadeniz’in izlenimleri şöyle:
Geçen hafta Cuma günü soğuk ve yağmurlu havanın da tesiri ile çarşıda ziyaretçi sayısının epeyce yüksek olmasına karşın dükkanlarda birebir hareketlilik yoktu. Döviz ofislerinin olduğu bölgede ise yüklü ölçülerde süreçler göze çarpıyordu. Daha evvel olmayan 3-4 tekerlek üzerine oturtulmuş demir sandıklar güvenlik vazifelileri eşliğinde bir döviz ofisinden başkasına gidiyordu. O esnada sürece açık olan döviz ofisleri kepenklerini indiriyor süreç tamamlandıktan sonra tekrar sürece açıyordu. Saat 17.00’ye yaklaştığında hareketlilik daha yüksek düzeye çıkıyordu.
Kapalıçarşı kaynakları, durumu şu sözlerle açıkladı: “Kapalıçarşı’nın döviz fiyatı yaklaşık 1-1,5 ay evvel piyasadan daha düşüktü. Son devirde gerçek dalın yanı sıra Merkez Bankası da çarşıdan alım yapmaya başladı. Banka yetkilileri her gün yüklü ölçüde TL getiriyor ve çarşıdan döviz topluyor. Çarşıda döviz fiyatları bu nedenle her hafta bir evvelki haftadan daha yüksek oluyor ve makas çarşı lehine açılıyor.”
Verilen bilgiye nazaran Merkez Bankası Çarşı’ya her gün 5 milyar TL getiriyor ve döviz fiyatına nazaran değişmekle birlikte yeniden her gün yaklaşık olarak 260 milyon dolar alıyor. Sandıklı döviz süreçleri son devirde Merkez Bankası dışında değil diğer kurumlar tarafından da gerçekleştiriliyor. TL’nin paha kaybetmesi nedeni ile süreç hacmi düşük olsa da nakit paranın fizikî hacminin yüksek olması bu şekil taşıma süreci hizmeti veren lojistik şirketlerinin de oluşmasına yol açmış.
Kamunun bu süreç biçimini seçim sonrasına bağlayan bir piyasa uzmanı şu görüşleri paylaşıyor: “Seçim sonrası hangi hükümet gelirse gelsin kur muhafazalı mevduat uygulamasını bitirecek. Bu da döviz talebine yol açacak. Merkez Bankası oluşacak döviz talebine hazırlık yapmak için Kapalıçarşı’dan da döviz topluyor. Esasen her yıl birinci çeyrek döviz arzının zahmetli olduğu periyotlardır. Bu periyotlarda Kapalıçarşı kıymetli bir kaynak. Lakin birinci sefer hem kurumlar hem de kamudan bu kadar ağır bir talep var.”
