Çin ve ABD çekişmesi, çip savaşı nedeniyle zirve yaptı
Koronavirüs nedeniyle son aylarda otomotiv sektöründe parça ve çip tedarik sorunları yaşanıyor ve henüz bu sorun çözülebilmiş değil.
Global otomotiv sanayisi, artan tüketici talebini karşılamak için çip ve elektronik parça üreticilerine verdikleri siparişleri artırınca, tedarikteki sıkıntılar giderek büyüdü.
Başta ABD ve Japonya’da üretim yapan markalar olmak üzere, dünyanın birçok ülkesinde otomotiv üretimlerinde yetersiz çip tedariki nedeniyle kesintiler yaşanıyor.
ABD-Çin çekişmesi doruğa ulaştı
Amerika Birleşik Devletleri (ABD) ile Çin arasında yaşanan teknoloji çekişmesi “çip savaşı” ile doruk noktasına ulaştı.
İki ülke arasında 2019 yılında Çinli teknoloji şirketi Huawei’ye uygulanan yaptırımlarla dünya gündemine taşınan çekişme, çip kısıtlamaları ile yeniden tırmanışa geçti.
Çin, çip sektöründe ipleri eline alıyor
AA’nın haberine göre, bir dönem zihinlere kalitesiz mallar olarak kazınan Çin malı ürünler, Çin’in dijital dönemde yaptığı atılımların ardından tam tersi bir algı oluşturmaya başladı.
Nitekim Çin, üstüne yapışıp kalan “kalitesiz ürün üreten ülke” damgasından kurtulmak için açıkladığı “Made in China 2025” planıyla, dünyanın en yüksek teknoloji üreten ülkesi olmayı hedefliyor.
Birçok teknoloji uzmanı, yakın bir gelecekte Çin’in büyük bir güç olacağını öngörüyor. Google’ın çatı şirketi Alphabet’in eski başkanı Eric Schmidt, Çin’in yapay zekâ alanında en geç 2025’e kadar ABD’yi geçmiş olacağını savunuyor.
AI Superpowers kitabının yazarı ve Google Çin’in eski başkanı Kai-Fu Lee’ye göre de durum şimdiden Çin’in lehine dönmüş durumda.
Bundan dört, beş sene öncesine kadar dünyanın en büyük 20 teknoloji şirketi listesinde kendine yer bulamayan Çin’in, şu anda en değerli 20 şirket listesinde 7 şirketi mevcut.
ABD ise listeye 9 şirketini sokarken, listedeki en değerli 5 şirkete de ev sahipliği yapıyor. Listenin büyük çoğunluğu ise teknoloji şirketlerinden oluşuyor.
Pentagon’dan istifa eden baş yazılım sorumlusu Nicolas Chaillan’ın Çin’in yapay zekâ konusunda ABD’yi geçtiğini söylemesi ise ABD tarafından gelen en çarpıcı itiraf olarak dikkatleri çekti.
“Çin’e karşı hiç şansımız yok”
Chaillan, “Çin’e karşı 15-20 yıl içinde hiçbir rekabet şansımız yok. Şu an bu, bitmiş bir mesele. Bana göre çoktan bitti” ifadelerini kullanmıştı.
İçinde bilgi teknolojilerinin de bulunduğu pek çok alanda Çin’in ABD’yi geçmesi bekleniyor.
Çip ihracatında Çin farkı açıyor
Çip ihracatında ise Çin’in açık ara üstünlüğü dikkati çekiyor. Statista verilerine göre, içine Tayvan ve Hong Kong’u da alan Büyük Çin göz önüne alındığında 2020 yılında Çin’in mikroçip ihracatı 400 milyar dolara ulaştı.
2021 yılında ise Çin’in ihracatı 522 milyar dolara seviyelerini gördü. Çin listede ilk sırada yer alıyor. ABD ise 44 milyar dolar olan 2020 çip ihracatını 53 milyar dolara çıkardı ve listede 7. sırada yer aldı.
ABD’den çiplere dev yatırım
Tüm bu gelişmelerin ardından ABD Başkanı Joe Biden, çok önemli bir hamleyle ABD ve Çin arasındaki rekabette güç kaybeden ABD teknoloji sektörüne yönelik önemli bir atak yaptı.
Biden, ağustos ayında yerli yarı iletken üretiminin artırılmasına yönelik 52,7 milyar dolarlık devlet desteği öngören “Çip ve Bilim Yasasını” imzaladı.
Biden, ABD’yi bilim ve teknoloji alanında Çin ile daha iyi rekabet edeceği bir konuma getirmeyi amaçlayan yasaya ilişkin, “Çip endüstrisinin geleceği Amerika’da üretilecek.” ifadelerini kullandı.
ABD ile Çin arasındaki rekabeti bu haftaki sayısına taşıyan The Economist dergisi ise Çin hükümetinin çip yatırımlarına 20 milyar dolarla 2014 yılında başladığını ve 30 milyar dolar daha yatırım yaptığını yazdı. Dergiye göre Çin devleti aynı zamanda ülkedeki en büyük yatırımcı konumunda.
Yaşanan son gelişmelerin ardından çip savaşı adeta en ateşli günlerini yaşıyor. ABD yönetimi, Çin’in askeri gücü için ihtiyaç duyulan kritik teknolojilere erişimini engellemek amacıyla gelişmiş çiplerin ülkeye ihracatına yönelik yeni kısıtlamalar getirmesinin ardından iki taraftan farklı hamleler gelmeye devam ediyor.
ABD hükümetinin Çin’deki vatandaşlarını belli bazı çip fabrikalarında çalışmayı yasaklaması sonrasında, Çin merkezli Naura Technology Amerikan vatandaşlarının AR-GE alanındaki çalışmalarını durdurmalarını istedi.
