Enerji donanması: Doğal gaz başarısı 51 gemiye ulaşan dev filoyla geldi
Dünyada yankı uyandıran ve rezerv büyüklüğü 710 milyar metreküp, ekonomik bedeli ise 1 trilyon doları aşan Karadeniz gazının keşfinden, 2023’te meskenlere ulaştırılmasına kadar her etabında binlerce çalışanın bilgi birikimi ve alın teri, onlarca gemi ve son teknolojik araç-cihazların hissesi var.
Birkaç yılda büyük sonuca ulaşan ulusal gaz hareketinde Romanya’nın bölgede yaptığı keşifler ilham oldu. Güç ve Doğal Kaynaklar Bakanlığı’nın oluşturduğu ‘milli maden ve güç politikası’ çerçevesinde birinci adımlar sismik tarama sonrasında ise sondaj filosu için atılmaya başlandı.
HİZMET ALIMI YERİNE ULUSAL FİLO
NUMUNE TAHLİLİ ORUÇ REİS’TEN
Yerli güç için inşası büsbütün yerli imkanlarla sağlanan gemiler de devreye sokuldu. Oruç Reis, 2017’de faaliyete girdi. Oruç Reis ile birlikte 15 bin metre deniz altında inceleme kabiliyetine ulaşıldı. Gemi su altı aracıyla bin 500 metre derinlikte numune alınabiliyor. Denizlerde yapılan sismik araştırmalarda bu gemiler büyük rol oynuyor. Gemiler, gerilerinde bulunan kablolar aracılığıyla ses dalgaları oluşturuyor, bu dalgalar deniz tabanının röntgenini çekerek gemideki alıcılara iletiyor. Bu süreçle deniz tabanının iki ya da üç boyutlu sismik modellemeleri çıkarılıyor. Mühendisler, yazılımlarla jeolojik yapıların muhtemel içeriğini ve boyutunu belirliyor. Ortaya çıkan sonuçlar petrol yahut doğal gaz içeriğinin rezervinin saptanmasını sağlıyor. Gemilerin keşfettiği hidrokarbona ulaşmak için sondaj çalışmaları yürütülüyor.
HER BİRİ SONDAJ PLATFORMU
Tespit edilen gaza ya da petrole ulaşmak için 100-500 metre derinlikteki denizlerde sondaj platformları kullanılabilirken, 300 ile 3500 metre derinliklerde sondaj gemileri faaliyet yürütüyor. Bu gemiler üzerinde sondaj platformu ve geminin sabit kalmasını sağlayan etkin konumlama sistemi bulunuyor. Böylelikle gemi; gelgitlere, dalgalara ve fırtınalara karşı sabitliğini koruyabiliyor. Türkiye’nin Fatih, Yavuz, Yasal ve Abdülhamid Han isimli dört sondaj gemisi bulunuyor.
Sonuçların ümit vadetmesi üzerine tarihler 2020’yi gösterdiğinde Sakarya gaz alanında Tuna-1 lokasyonunda birinci sondaj için düğmeye basıldı. 2023’e girilirken Akdeniz ve Karadeniz’de derin deniz sondajı yapılan nokta sayısı 18’e yükseldi. Karadeniz’de bulunan 540 milyar metreküplük doğal gaz rezervinin karaya çıkartılması için denize birinci boru indirme ve kaynak merasimi 13 Haziran’da yapıldı. Karadeniz gazının kullanıma sunulması için deniz ve karada 8 bin kişi çalışıyor.
Yüzen teknoloji şaheserleri: Fethe Fatih ile başlandı
Yavuz Sondaj Gemisi çift kuleli
2018’de filoya Yavuz Sondaj Gemisi dahil oldu. 6. jenerasyon ultra derin deniz teknolojisine sahip. 230 metre uzunluğunda ve 36 metre genişliğinde. Gemi çift sondaj kulesine sahip olması özelliğiyle hem asıl hem yardımcı işlerin eş vakitli olarak yapılmasına imkân sağlıyor. Daha evvel Tanzanya, Kenya, Malezya ve Filipinler başta olmak üzere farklı ülkelerde misyon aldı.
Adı üzere o da harika
Türkiye’nin 3. sondaj gemisi olan Yasal, 2020’de filoya katıldı. 2012’de inşa edilen gemi 227 metre uzunluğunda ve 42 metre genişliğinde. Yasal Türkail-10 kuyusunda alt tamamlama operasyonlarına geçen hafta başladı.
Filonun son sultanı Abdülhamid Han
Filo Seyit Onbaşı ile genişleyecek
Enerji filosunda sondaj ve sismik gemileri dahil toplam 51 gemi çalışıyor. Korkut, Altan, Sancar, Osman Beyefendi, Orhan Beyefendi, Ertuğrul Beyefendi, isimlerini Kıbrıs’ta Rumların katlettiği Tabip Binbaşı Nihat İlhan’ın üç çocuğu Murat İlhan, Kutsi İlhan ve Hakan İlhan’dan alan gemiler olmak üzere 45 gemi dayanak hizmeti sağlıyor.
Tarih yazan proje tarih kokuyor
Sakarya gaz alanındaki birinci fazı oluşturan 10 kuyudan 9’unun sondajı bitti. Denizdeki gazı üretim haznesine iletecek 10 kuyu başı vanasından 5’i yerine yerleştirildi. Her biri 280 ton yükü bulan vanalara Türk uzunluklarından esinlenerek “Peçenek”, “Çepni” üzere isimler verildi.
