Faiz 27 ay sonra yükseldi: Yüzde 15
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Para Politikası Kurulu (PPK), Merkez Bankası Başkanı Hafize Gaye Erkan idaresindeki birinci toplantısını gerçekleştirdi. Piyasaların gözlerini çevirdiği toplantıda, siyaset faizi olan bir hafta vadeli repo ihale faiz oranının 650 baz puan artışla yüzde 8,5’ten yüzde 15 düzeyine yükseltilmesine karar verildi. Faiz oranında en son değişiklik, Kahramanmaraş merkezli sarsıntıların akabinde şubat ayında yapılmıştı. Siyaset faizi 50 baz puan indirilmişti. Faiz artırımı istikametindeki en son karar ise 27 ay evvel Mart 2021’de verilmişti.
Para Siyaseti Kurulu’nun karar metninde, mali sıkılaştırma sürecinin başladığı vurgusu yapıldı. Faiz kararına ait basın duyurusunda şunlar belirtildi: “Kurul, dezenflasyonun en kısa müddette tesisi, enflasyon beklentilerinin çıpalanması, fiyatlama davranışlarındaki bozulmanın denetim altına alınması için mali sıkılaştırma sürecinin başlamasına karar vermiştir. Global iktisatta enflasyon düşerken, hala uzun periyot ortalamalarının çok üzerinde seyretmektedir. Bu nedenle, bütün dünyada merkez bankaları enflasyonu düşürmeye yönelik önlemler almaktadır. Ülkemizde, yakın periyoda ait göstergeler enflasyonun ana eğiliminde yükselişe işaret etmektedir. Bu gelişmede yurt içi talepteki güçlü seyir, maliyet taraflı baskılar ve hizmet enflasyonundaki katılık belirleyici olmuştur. Konsey, bu ögelere ek olarak fiyatlama davranışlarındaki bozulmanın enflasyon üzerinde ek olumsuz tesir yapacağını öngörmektedir.”
Kurul, siyaset faizinin enflasyonun ana eğiliminin gerilemesi ve orta vadede yüzde 5 maksadına ulaşılmasını sağlayacak mali ve finansal şartları oluşturacak formda belirleyeceğini duyurdu. Enflasyon görünümünde bariz düzgünleşme sağlanana kadar mali sıkılaştırma gerektiği vakitte ve gerektiği ölçüde kademeli olarak güçlendirileceği belirtildi. Ayrıyeten, enflasyon ve enflasyon eğilimine ait göstergelerin yakından takip edileceğinin altı çizilerek, “TCMB, fiyat istikrarı temel emeli doğrultusunda elindeki tüm araçları kararlılıkla kullanmaya devam edecektir” denildi.
Karar metninde ayrıyeten, şu tabirler yer aldı: “Parasal sıkılaştırma sürecinin başlaması ile para siyasetinin aktifliği artacaktır. Bununla birlikte, fiyat istikrarının sürekliliğini sağlamak maksadıyla, TCMB cari dengeyi güzelleştirecek stratejik yatırımları desteklemeye devam edecektir. Şura, mevcut mikro ve makroihtiyati çerçeveyi, piyasa düzeneklerinin fonksiyonelliğini artıracak ve makro finansal istikrarı güçlendirecek biçimde sadeleştirecektir. Sadeleşme süreci, tesir tahlilleri yapılarak kademeli olacaktır. Konsey, kararlarını öngörülebilir, bilgi odaklı ve şeffaf bir çerçevede almaya devam edecektir.”
İş dünyası temsilcileri, Merkez Bankası’nın faiz kararını ve karar metninde duyurulan fiyat istikrarı sağlama gayesine dayanak verdi. Yapılan açıklamalardan satır başları şöyle:
Faiz kararı para siyaseti refleksimizi güçlendirirken, bize nazaran artık kıymetli olan bankaların kredi süreçlerinin rutinine dönmesi. Mali sıkılaştırma, üretim bantlarını yavaşlatmamalı. Siyaset faizi düzeyi, üretim ve ticarete yönelik bir dizi önlemle desteklenmeli.
Ülkemizin orta ve uzun vadeli mali yükümlülükleri göz önünde bulundurulduğunda, faiz kararının, fiyat istikrarının sağlanmasında epey kritik bir rol oynayacağına inanıyoruz. Siyaset faizinin, fiyat istikrarının sağlanmasında tek tahlil olmadığı gerçeği de unutulmamalıdır. Enflasyonla çabada topyekûn bir siyaset uygulanması piyasaların iştahını artıracaktır.
Enflasyonun yüksek seyirlerde olduğu atmosferde bu siyasetin süreksiz olmasını umuyor, ülke ekonomimize patinaj yaptıracak bu siyasetlerin yerine kalıcı, sürdürülebilir, nitelikli, katma pahalı projelere odaklanarak alın terinin öncelenmesi gerektiğini düşünüyoruz.
Enflasyon sosyal adaleti ve huzuru bozar. Enflasyon kanser ise faiz bunun kemoterapisidir. Doğal ki ideali ikisinin de düşük düzeylerde olmasıdır. Fakat şu basamakta enflasyon aşmamız gereken en kıymetli sorun olarak karşımızda durmaktadır. Gaye de toplumumuza yıkıcı ziyanlar veren enflasyonu düşürmek olmalıdır. Toplumsal adaleti tesis edebilmek temeldir.
