Kültür Meclisi açıldı: Kültürel hakları gündeme getireceğiz

Kültürel haklar ve kültür siyasetlerine odaklanan yeni bir gazetecilik teşebbüsü olan Kültür Meclisi yayın hayatına başladı. Yeni Gelişmeler, Anayasa ve Yasalar, Makaleler ve Tezler, Parti Programlarında Kültür başlıklarının ön plana çıktığı sitede ayrıyeten akademisyenler, kültür kuruluşları, kültür üreticileri, meslek örgütleri ve siyasi partilerle görüşmeler ve görüşler de yer alacak.

Seçim devrine yönelik bir yıllık bir çalışma olarak tasarlanan Kültür Meclisi’ni kurucusu Aslı Uluşahin’le konuştuk.

Kültür sanat sayfaları gazetelerde ya da internet sitelerinde bir ek olarak düşünülür. Kültür Meclisi ise yalnızca sanat ve kültür üzerinden yayın yapan bir internet sitesi olarak tasarlanmış. Üstelik biraz mecmua formatında, belge denebilecek yazılar var. Neden bu türlü bir yapıyı tercih ettiniz?

Aslında en temel itirazımız, kültür sayfalarının gazetelerde/internet sitelerinde bir ek olarak görülmesine. Kültür, Türkiye’nin değerli gündemlerinden biri. Bir kez bütünüyle politik bir alan. Yalnızca Türkiye’de değil, tüm dünyaya bu türlü. Baktığınızda, AK Parti iktidarının da en değerli adımlarının kültürle ilgili olduğunu görürsünüz. Eğitim sisteminin değiştirilmesi ya da Kürt problemi gibi… Öte yandan, iktisat, dış siyaset, iç siyaset, hatta teknoloji, çevre… Bunlar daima kültüre temelden bağlı. Yani birine bakarken kültür bağını görmezseniz, tabloyu kavramak zorlaşır. Bilhassa ekonomi-kültür ilişkisini… Bir de olağan kültür, yaratıcılığı, özgünlüğü, sezgiselliği, bilmediğimiz dünyalardan seslenen haliyle çok özel bir alan ve hepimizin buna gereksinimi var.

Dolayısıyla, bana kalırsa, kültür gazeteciliği eklere ötelenmeyip, yayınların baş köşesine oturtulmalı lakin Türkiye’de durum sizin söylediğiniz üzere olduğundan, yani kültür gazeteciliğinin alanları gitgide daraltıldığı için, yıllar evvel Kültür Servisi internet gazetesini kurmuştuk. Sadece kültür haberleri veriyorduk ve kendi alanında başarılı da oldu. Kültür Servisi 6 yıl yayınını sürdürdü. Kültür Meclisi de aslında tıpkı gereksinimden doğdu. Türkiye kritik bir seçime gidiyor ancak baktık ki kimse kültür siyasetlerini konuşmuyor, yayınlarda bu mevzuyu ele almıyor. Kimse partilere gidip kültür siyasetiniz nedir diye sormuyor. Öyleyse biz yapalım dedik.

‘KÜLTÜR MECLİSİ, KÜLTÜREL HAKLARI GÜNDEME GETİRMEYİ AMAÇLIYOR’

Kültür Meclisi’nde siyasi partilerin kültür siyasetlerine ait özel bir kıymet verildiğini görüyoruz. Türkiye seçim sürecine de girdi. Siyasi partilerin kültür siyasetleriyle ilgili nasıl çalışmalar yapacaksınız?

Kültür Meclisi’nin kuruluş maksadı, geçmişten bugüne Türkiye’de kültür siyasetlerinin görünür ve tartışılır olmasını sağlamak. Bu nedenle seçim öncesinde yayına başladık ve Kültür Meclisi’ni seçim periyoduna yönelik, bir yıllık bir gazetecilik faaliyeti olarak planladık. Partilerin programlarında kültüre nasıl yer verdiklerini gösteren bir seri yapıyoruz, bugüne kadar AK Parti’den TİP’e, sekiz partinin programını inceledik. Ayrıyeten partilerin ya da ittifakların kültür alanıyla ilgili ne yaptığını ya da yapmadığını haberleştirmeye çalışıyoruz. Meclis tutanaklarının kaydını tutuyoruz, kim neler söylüyor görmek/göstermek için. Bir de parti temsilcileriyle görüşmeler yapıyoruz. Kültür hareket planı hazırladıkları için DEVA Partisi’yle başladık, devam edeceğiz.

Kültür Meclisi’nin öteki hedefi ise kültürel hakları gündeme getirmek, yapılan çalışmalarla birlikte, kültür alanının sıkıntılarını, talep, teklif ve beklentilerini bir merkezden yetkililere, alan bileşenlerine ve halka duyurmak. Bunun için akademisyenlerle, meslek örgütleriyle, kültür kuruluşları ve kültür üreticileriyle (yazarlar, direktörler, sanatkarlar, oyuncular gibi) görüşmeler yapıyor, yazılarını yayımlıyoruz. Tek merkezden aktarıyor olmayı önemsiyoruz, yoksa ülkenin gündemi içinde görünmez olabiliyor. Tıpkı vakitte bu yayınların/birikimin, üretilecek kültür siyasetlerine ya da alan çalışmalarına kaynak olmasını umuyoruz.
Uzattım lakin, aslında Kültür Meclisi, şöyle bir hayali, gerçeğe dönüştürme teşebbüsü: Bir mecliste herkese açık bir kürsü var ve isteyenler o kürsünün başına geçip istediklerini söylüyor. Bu kürsü, kültür alanı bileşenleri kadar halka da açık.

Partilerin kültür siyasetleri nasıl? Bugüne kadar nasıl sonuçlara ulaştınız?

Çalışmaya yeni başladık ancak dediğim üzere şimdiye kadar sekiz partinin programını inceledik. Temel haklar ve özgürlükler yanında, kültür alanında neye yer verip neyi öteledikleri bize kıymetli bilgiler veriyor. Birtakım programlarda kültür sırf temel hak ve özgürlükler çerçevesinde ele alınmış. Kimileri ise yeni kurumlar oluşturmak ya da mevcut kurumların yapısını değiştirmek üzere alana has tahliller sunuyor. Kimilerinde LGBTİ+’ların hakları anılıyor, kimilerinde ‘kutsal aile’ tabiri öne çıkıyor. Kimileri inananların haklarını korumak istiyor, bir başkası ‘inanmayanların da hakları vardır’ diyor. Kimileri açıktan sansürü savunuyor, üzere. Burada parti isimlerini saymak yerine, Kültür Meclisi’ne girip karşılaştırarak okumalarını çok isterim.

Programlar ipucu veriyor fakat seçim periyoduna kadar açıklayacakları siyasetler daha değerli. Bugüne kadar dediğim üzere sadece DEVA Partisi bu alanda bir aksiyon planı sundu. Evvelce CHP’nin Kültür ve Sanat Komitesi vardı, nizamlı raporlar yayımlar, paneller düzenlerlerdi. Yeni periyotta ne yapacaklar göreceğiz.
Aslında hangi partinin kültür sanattan sorumlu yetkilisi var, o bile bize bu alana verdikleri ehemmiyeti gösteriyor.

Bir de alışılmış alandan topladığımız bilgiler var. Şimdilik öne çıkan talep, baskı ve mahzurlar ile ekonomik zorluklar dışında, kültür alanıyla ilgili yasal ve ekonomik değişim talebi. Bunları esasen tertipli olarak yayımlayacağız.

‘ÖNCELİĞİMİZ ÇOK ‘TIK’ DEĞİL, BİLGİ TOPLAMAK VE BU BİLGİYİ YANLIŞSIZ BİÇİMDE AKTARABİLMEK’

Sanırım günlük olarak güncellenen bir site değil. Bu okunma oranları açısından bir handikap değil mi?

Haftanın dört-beş günü yeni metinler/görüşme kayıtları yayımlıyoruz ve bu istikrarı sürdürmek istiyoruz. Lakin Kültür Meclisi günde onlarca haberin verildiği bir ‘sıcak haber’ mecrası değil. Muhakkak mevzulara odaklanan, çerçevesi belirli bir gazetecilik faaliyeti. Gündemi elbette takip ediyoruz lakin biz kendi kapsamımız odağında yayın yapacağız. Sıcak bir gelişmeyi de, şayet bizim sıkıntımıza dahilse, sonrasında enine uzunluğuna ele almayı tercih ederiz.

Bu durum okunma oranları, yani tık’lamalara yansıyabilir natürel. Elbette herkese ulaşmak istiyoruz; herkes görüşünü söylesin yahut tartışmaya katılsın istiyoruz. Hatta kültür alanının dışındakilerin de ilgisini çekmeyi hedefliyoruz. Ancak önceliğimiz çok ‘tık’ değil, bilgi toplamak ve bu bilgiyi gerçek biçimde aktarabilmek. Sitemiz de bu nedenle epeyce sakin ve sade.

Kültür ve sanatın değişik kısımları ortasında tartı vereceğiniz özel bir alan var mı?

Hayır, Kültür Meclisi kültürün tüm alanlarına açık. Sinemadan kent kültürüne ya da edebiyattan müzelere kadar. Etraf hakkı, toplumsal cinsiyet eşitliği, basın özgürlüğü üzere temel hak ve özgürlükleri de kültürün içinde kabul ediyoruz. Ayrıyeten işin iktisadına, hukukuna da bakmak istiyoruz. Maddelerimiz nasıl, vergi oranları nedir, farklı ülkelerle bağımız ne durumda, gibi… Bunların hepsine ne kadar uzanabileceğimizi, hem vakit hem de iştirak belirleyecek. Kültür Meclisi bir gazetecilik teşebbüsü ve iştirakle gerçekleşecek.