Maç gelirlerinin paylaşımına ilişkin kurallar sil baştan belirlenecek
Başta, Fenerbahçe, Galatasaray ve Beşiktaş olmak üzere tüm spor kulüplerinin yüz milyonlarca lirayı bulan maç hasılatlarının paylaşılmasına ait mevzuatta kıymetli bir değişiklik kararı çıktı.
Kulüplerin gelirlerini yakından ilgilendiren düzenlemeyle ilgili süreç İstanbul Vilayet Spor Müdürlüğü’nün açtığı alacak davasıyla başladı.
İstanbul’da bir spor kulübü, maçlardan kazandığı paradan vermesi gereken hissesi Vilayet Spor Müdürlüğü’ne ödemedi. İl spor müdürlüğü alacağını tahsil etmek için dava açtı.
MAHKEME, ANAYASA MAHKEMESİ’NE BAŞVURDU
Davanın açıldığı Küçükçekmece 5. Asliye Hukuk Mahkemesi, maç gelirlerinin paylaşımıyla ilgili kanundaki kuralın Anayasa’ya alışılmamış olduğu kanısına vardı ve ilgili kanun hususunun iptali için Anayasa Mahkemesi’ne başvurdu.
Mahkeme’nin yüksek yargıya taşıdığı 3289 sayılı Gençlik ve Spor Hizmetleri Kanunu’nun, “Müsabaka hasılatları” başlıklı unsuruna nazaran, spor kulüplerinin maçlardan elde ettikleri hasılattan, masraflar çıktıktan sonra geriye kalan ölçü, spor vilayet müdürlükleri ve maçı yapan külüpler ortasında dağıtılıyor.
Ancak kulüplere ne kadar verileceği, vilayet spor müdürlüğünün hissesinin ne olacağına ait uygulama ve metot asılları yönetmelikle belirleniyor.
Küçükçekmece 5. Asliye Hukuk Mahkemesi, Anayasa Mahkemesi’ne yaptığı müracaatta şu argümanları öne sürdü:
“İl Spor Müdürlüğü tarafından spor kulübünden talep edilen alacak niteliği prestijiyle mali bir yükümlülüktür.
Mali yükümlülüğün nasıl uygulanacağına dair yöntem ve temellerin kanunla belirlenmesi gerekir.
Ayrıca kelam konusu mali yükümlülük mülkiyet hakkına da bir sınırlama getirir. Sınırlama fakat kanunla yapılabilir.
Kanuni düzenlemenin ise vergide bellilik prensibi yeterince kamu alacağının temelli ögelerini içermesi gerekir.
Ancak itiraz konusu kuralla bu konuların tamamı direkt yönetmeliğe bırakılmıştır.
Bu kuralın Anayasa’nın 2, 5, 13, 35 ve 73’üncü unsurlarına alışılmamıştır.”
AYM: YÖNETMELİKLE DEĞİL KANUNLA DÜZENLENMELİ
Anayasa Mahkemesi yaptığı incelemede şu tespit ve değerlendirmelerde bulundu:
Temel hak ve özgürlüklere sınırlama getiren yasal düzenlemelerin kanunla yapılması, Anayasa’da öngörülen sınırlama sebebine uygun ve ölçülü olması gerekir.
Bu prestijle mülkiyet hakkını sınırlamaya yönelik bir yasal düzenlemenin şeklen var olması kâfi olmayıp yasal kuralların keyfiliğe müsaade vermeyecek biçimde muhakkak, ulaşabilir ve öngörülebilir düzenlemeler niteliğinde olması gerekir.
İdare tarafından hangi karşılaşmalarda hasılat hissesi alınacağı, brüt hasılat ve gerekli masraflar kavramlarının neleri içerdiği, net hasılattan yönetime dağıtılması öngörülen hissenin hangi hedefle ve neyin karşılığı olarak alındığı konusunda anılan Kanun’da bir bellilik bulunmamaktadır. Bu prestijle anılan konuların birinci elden yönetmelikle düzenlenmesi kelam bahsidir.
Ayrıca kulüplerin elde ettiği spor karşılaşması hasılatı üzerinden yönetime hangi oranda ödeme yapılacağı konusunda da Kanun’da rastgele bir düzenleme yapılmamıştır.
Yine bu kapsamda karşılaşma hasılatından alınacak hissenin alt yahut üst sınarlarını gösterir bir karar de Kanun’da bulunmamaktadır.
Dolayısıyla karşılaşma hasılatlarından alınacak hisseye ait oranlar birinci elden yönetmelikle düzenlenecektir.
Bu bağlamda karşılaşma hasılatlarından alınacak hissenin hesaplanmasının ne formda belirleneceğine dair yasal çerçeve çizilmemiş, yönetimin hisse oranının alt ve üst sonları belirlenmemiş, kanunun bütün detaylarıyla düzenlenmesi yönetmeliğe bırakılmak suretiyle yütürteye sınırsız, belgisiz, geniş bir düzenleme yetkesi tanınmıştır.
Kural yasama yetkisinin devredilemezliği unsuruyla de bağdaşmamaktadır.
HÜKÜM: İPTALİNE VE 9 AY SONRA YÜRÜRLÜĞÜNE
Anayasa Mahkemesi sonuçta şu kararı kurdu:
Gençlik ve Spor Hizmetleri Kanunu’nun 16. unsurunun ikinci cümlesinin Anayasa’ya ters olduğuna ve İPTALİNE, iptal kararının 9 ay sonra yürürlüğe girmesine oybirliğiyle karar verildi.
