Türkiye, ulusal katkı beyanını açıklayacak
FATMA GÜLÇİN KABASAKALLI- Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Mukavelesi 27. Taraflar Konferansı (COP27), ikinci haftasına girerken Dünya’nın ısınmasını 1.5 derecede sınırlama ümitleri çok yüksek değil. Mısır’ın Şarm El Pir kentinde düzenlenen COP27’de bir yandan ülkeler teknik müzakereleri sürdürürken, Etraf, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum, Türkiye’nin yeni ulusal katkı beyanını bugün milletlerarası kamuoyuna açıklayacak. Türkiye’nin iklim aksiyon planını da paylaşacak olan Kurum, ülkenin 2053 net sıfır emisyon gayesine ulaşmasına dair yol haritasını da COP27 Bakanlar Zirvesi’nde anlatacak. Bununla birlikte, COP27’de Türkiye’nin emisyonları düşürmek maksadıyla aktüel ulusal katkı beyanını açıklamasının yanında emisyonların tepe yapacağı tarihin de açıklanacağı belirtiliyor. İklim krizini tedbire gayesiyle ülkelerin atmosfere saldıkları emisyon oranlarında zirve noktasını ilan etmesi değerli bir gelişme. İklim savunucuları, Türkiye’nin 2053 net sıfır amacına ulaşması için emisyonları en süratli halde azaltması gerektiğine bilhassa dikkat çekiyor. Bunu yapabilmek için de Türkiye’nin belirlediği ulusal katkı beyanında emisyonların tepe yapacağı tarihi, olabildiğince erken bir yıl olarak belirlemesi gerektiğinin de altını çiziyor.
Türkiye bugün iklim hareket taahhütlerini paylaşacak.
Gündem belirlediler
Afrika COP’u olarak da anılan bu yılki İklim Zirvesi’nin gündemini şu ana kadar Afrika ülkeleri belirledi. ABD, Çin üzere hem gezegeni daha fazla kirleten hem de gelişmiş başkan ülkelerden beklenen savlı açıklamalar şimdi yapılmadı. Tepenin en kıymetli gündem unsuru kayıp ve ziyan sisteminin kurulması. Teknik müzakerelerin akabinde, şimdi büyük iktisatların az gelişmiş ülkeleri destekleyecek finansal katkı için bir düzenek oluşturulması beklenmezken, iklim finansmanı konusunda Afrika ülkeleri gelişmiş ülkelere baskı yapmaya devam ediyor.
Baş başa mücadele
COP27’nin birinci gününden itibaren gelişmiş ülkelerin iklim felaketlerinden en çok ziyan gören gelişmekte olan ülkelere geçen yıl kelam verdikleri finansmanı sağlayamamış olmaları da Zirve’nin en kıymetli gündem hususlarından biri oldu. Zirve’nin bakanlar seviyesindeki toplantılarında, gelişmiş Batı ülkeleriyle, daha fakir ve gelişmekte olan ülkeler ortasında kıymetli müzakereler ve tartışmalar bekleniyor. G77 + Çin, AOSIS (Küçük Ada Devletleri Birliği) ve en az gelişmiş ülkeler, çok taraflı bir finansman sistemine ait bir COP27 kararı isterken, gelişmiş ülkeler ise 2024 yılında kesin bir karara varılmasını istiyor.
Müzakereler tıkandı
COP27’de neler oldu, işte dikkat çekenler:
*BM İklim Şefi Simon Stiell Zirve’nin birinci haftası biterken, şu ana kadar kâfi ilerleme kaydedilmediğini söyledi. Kimi ülkelerin COP27’de işleri zora soktuğunu öne süren Stiell, “Çözüme kavuşturulmamış çok fazla sorun var” diyerek, Zirve’de 1.5 derece gayesine ulaşma kararlılığının gösterilemeyeceğini belirterek, müzakerelerde “tıkanıklık” olduğunu vurguladı.
*ABD “kayıp ve zarar” görüşmelerinde beklenen taahhüdü veremedi. Kayıp-zarar düzeneğine dayanak olma konusunda, Biden’ın “gelişmiş ülkeler” yerine “bunu yapabilecek kapasiteye sahip taraflar” sözünü kullanması Çin tarafından reaksiyonla karşılandı.
*Zirvede bugüne kadar sunulan ulusal azaltım taahhütleri COP27’de epey zayıf kaldı.
*Afrika ülkeleri, yeşil dönüşüm için tıpkı gelişmiş ülkeler üzere doğalgaz yatırımları yapma isteklerini lisana getirdi. İklim savunucuları fosil yakıtlardan olan doğalgaz kullanımına karşı çıkarken, Afrika ülkeleriyse ekonomik kalkınmaları için buna muhtaçlık duydukları konusunda bastırıyor.
*İklim aktivistlerinin Zirve’nin birinci haftasındaki protestoları ikinci hafta başlarken daha da azalmış görünüyor. Bakanlar Zirvesi’nin yapılacağı bugün ve yarın ise iklim protestolarının artması bekleniyor.
Dünyada ikili kriz
Dünyanın bir yandan iklim kriziyle çaba ederken bir yandan da Rusya-Ukrayna savaşı nedeniyle meydana gelen güç krizi ortasına sıkışması COP27’nin en büyük zorluğu oldu. Avrupa Birliği (AB) Güç Komiseri Kadri Simson, bir evvelki İklim Zirvesi’nden bu yana son bir yılın çok şiddetli geçtiğini, üzerine bir de Rusya’nın enerjiyi silah olarak kullandığını belirtti. Simson “Küresel bir güç kriziyle karşı karşıyayız” tabirlerini kullanırken, “dünün tahlilleriyle bugünün sıkıntılarını çözemeyiz” diyerek, AB için önümüzdeki 2 kışın daha sıkıntı geçeceğini vurguladı.
