2022 Rahmi M. Koç Bilim Madalyası sahibini buldu

Koç Üniversitesi’nin bilimin gelişmesini teşvik etmek hedefiyle her sene takdim ettiği Koç Üniversitesi Rahmi M. Koç Bilim Madalyası’nın 2022 yılı kazananı muhakkak oldu.

Bir yıl fen, mühendislik ve tıp; takip eden yıl da iktisadi, idari, toplumsal, insani bilimler ve hukuk alanlarına odaklanan ödül, kozmik bilgi birikimine üst seviye katkıda bulunmuş 50 yaşını aşmamış bilim beşerlerine veriliyor.

Koç Üniversitesi Rahmi M. Koç Bilim Madalyası’nın bu yılki sahibi Massachusetts Teknoloji Enstitüsü (Massachusetts Institute of Technology – MIT) Breene M. Kerr (1951) Kürsüsü’nde nükleer güç ve gereç bilimleri profesörü olarak misyon yapan Bilge Yıldız oldu.

Madalya Prof. Dr. Yıldız’a, yeni kuşak yüzey kimyası, verimli ve sağlam elektrokimyasal güç dönüşüm materyalleri ve güç tasarruflu iyonik bilgisayar sistemlerinin anlaşılmasına ve dizaynına yaptığı ufuk açıcı katkılarına istinaden takdim edildi.

İZMİR TİRE’DEN MIT’E 

İki matematik öğretmeninin kızı olarak dünyaya gelen, İzmir’in Tire ilçesinde teknolojiden uzak bir çocukluk geçirdiğini belirten Prof. Dr. Bilge Yıldız konuşmasında, kendisine çalışmanın ehemmiyetini aşılayan ailesi için eğitimin çok temel bir yere sahip olduğunu belirtti. Bilimle uygulamalı olarak birinci müsabakayı İzmir Fen Lisesi’nde öğrenciyken yaptığı deneylerle yaşadığını kaydeden Prof. Dr. Bilge Yıldız, araştırmaları ve kozmik ölçekte tesir uyandıran çalışmaları hakkında bilgi verdi.

MARS’TA OKSİJEN ÜRETİMİ

Bilimin farklı kolları ortasındaki temasları görüp disiplinlerarası tahliller üretme konusundaki marifeti, bu sayede bilime kendine has bir bakış açısıyla yaptığı katkılarla bilinen Prof. Dr. Bilge Yıldız’ın sayısız araştırması dünyada birçok farklı mükafata layık görüldü. Yetiştiği ülke olan Türkiye’den aldığı bu birinci mükafatın onun için büyük bir gurur kaynağı olduğunu paylaşan Prof. Dr. Bilge Yıldız, yıllarını verdiği bilimsel çalışmalarının altında yatan temel motivasyonu da şu sözlerle aktardı: “Üzerinde çalıştığımız teknolojilerin gayesi, dünya çapında güç randımanını artırmak ve karbondioksit salımını azaltmak. Bunların üst düzeyindeki emelimiz dünyaca iklim ve güç krizlerine bilime dayalı tahliller üretmek.”

Prof. Dr. Yıldız, araştırmalarının iklim krizi konusundaki tahlil arayışlarına nasıl katkı sağladığını şöyle özetledi: “Çalışmalarımızdan biri de karbondioksitin katı yakıt hücreleriyle elektrolizine (kimyasal ayrışma) yönelik. Bu halde atmosferdeki karbondioksit düzeyini düşürürken birebir anda karbondioksiti yararlı kimyasal eserlere ve materyallere dönüştürebiliyoruz.” Mars’ta da karbondioksiti oksijene çevirdikleri benzeri bir çalışma yürüttüklerini aktaran Prof. Dr. Yıldız, sözlerini şöyle sürdürdü: “Bu teknoloji muvaffakiyetle gerçekleşirse ileride Mars’a beşerli seyahatler düzenlenebilir ve burada araştırmalar gerçekleştirilebilir. NASA’dan bu tarafta gelen kıymetli bir projeye katkıda bulunduk; şu anda bu deney Mars’ta karbondioksit elektroliziyle oksijen üretilmesini sağlıyor.”

“Çocuklarıma pak bir dünya bırakmak istiyorum; vaktimiz dar, çok çalışmak üstümüze vazife”

Prof. Dr. Bilge Yıldız, hayatına istikamet veren bilimsel soruların yanında ürettiklerinin art planındaki kilit sorunun “Çocuklarımıza nasıl bir gelecek bırakacağız” olduğunu söyledi.

Biri dört, başkası on yaşında iki çocuğu olan Prof. Dr. Yıldız, sözlerini şöyle sürdürdü: “Onların sağlıklı ve pak bir dünyada yaşamasını istiyorum. Yaptığımız bütün araştırmalar pak teknolojileri, karbondioksit salımını azaltan teknolojileri geliştirmeye hizmet ediyor. Bu gayeye yönelik çalışmak değerli benim için. Bu alanda alternatif tahlilleri aktifleştirmek için maalesef çok vaktimiz kalmadı, o yüzden her gün çok çalışmaya devam etmemiz lazım.”

5 YILDIR MIT’DE 

2018’den beri profesör olarak ders verdiği MIT’de birçok öğrenciye ilham kaynağı olan Prof. Dr. Bilge Yıldız, Koç Üniversitesi Rahmi M. Koç Bilim Madalyası aracılığıyla Türkiye’de bilime meraklı gençlere olan inancını şu sözlerle hatırlattı: “Ben şimdiye kadar yaptıklarımı yapabildiysem Türkiye’den birçok yetenekli genç benden daha güzelini de yapabilir. Türkiye’de çok çalışkan, çok genç insanlarımız var; umarım bu ödül onlara da çok büyük bir motivasyon kaynağı olur. Koç Üniversitesi Rahmi M. Koç Bilim Madalyası tıpkı vakitte benim sorumluluklarımı da artırıyor: Hem kendi yaptığımız araştırmaları en düzgün biçimde devam ettirebilmek hem de bilim peşinde koşan daha çok genci bu alana yönlendirebilmek, onları bilim yolunda motive edebilmek için. Umarım bu iki tarafta de ileride daha başarılı olabilirim.”

2016 yılından beri verilen Koç Üniversitesi Rahmi M. Koç Bilim Madalyası’nı şimdiye kadar alan bilim insanlarının listesi:

Prof. Dr. Aydoğan Özcan-2016
Prof. Dr. Daron Acemoğlu-2017
Prof. Dr. Metin Sitti-2018
Prof. Dr. Filiz Garip-2019
Prof. Dr. Hatice Altuğ-2020
Prof. Dr. Ali Hortaçsu-2021
Prof. Dr. Bilge Yıldız-2022