ABD’deki faiz artışı banka batırdı

ABD’nin, son yarım asrın en büyük enflasyon dalgasını durdurmak için yaptığı agresif faiz artışları, banka iflasına neden oldu. ABD Merkez Bankası Fed’in yürüttüğü faiz siyasetinin tahvil piyasasında yarattığı yüke dayanamayan 209 milyar dolarlık büyüklüğe sahip Silikon Vadisi Bankası battı.

21 milyar dolarlık tahvil durumunu yaklaşık 1,8 milyar dolar ziyanla kapatması ve 2 milyar doların üzerinde sermaye artırımına gideceğini duyurması sonrası Silikon Vadisi Bankası pay fiyatı dün yüzde 60’ın üzerinde paha kaybetti. Teşebbüs sermayesi yatırımcıları, şirketlere paralarını bankadan çekmelerini tavsiye etmesi krizi derinleştirdi.

ABD Merkez Bankası Fed’in siyaset faizini beklentilerin üzerinde bir noktaya kadar yükselteceğine yönelik fiyatlamalar sonrası birtakım bankaların tahvil konumlarında oluşan ziyanları realize etmek zorunda kaldı. Bu durum ABD’nin bankacılık dalında kaygıları artırmıştı.

Fed Mart 2022’den bu yana 8 sefer faiz ardırdı. Faizleri yüzde 0,25’ten yüzde 4,75’e çıkaran Fed, oranı yüzde 5’in üzerine çakırmayı planlıyor.

ABD Federal Mevduat Sigorta Kurumu (FDIC), piyasalarda piyasaları sarsan Silikon Vadisi Bankası’na (SVB) el koyarak kayyum atadı. FDIC’den yapılan açıklamada, FDIC’nin sigortalı mevduat sahiplerini korumak için Santa Clara Mevduat Sigortası Ulusal Bankasını (DINB) kurduğu ve SVB’nin tüm sigortalı mevduatlarının buraya aktarıldığı kaydedildi. Açıklamada, tüm sigortalı mevduat sahiplerinin en geç 13 Mart’ta mevduatlarına tam erişime sahip olacağı belirtilerek bankanın varlıkları satılırken sigortasız mevduat sahiplerine gelecekte temettü ödemeleri yapılabileceği aktarıldı.

Varlıkları dikkate alındığında ABD’nin büyük bankaları ortasında 16’ncı sırada yer alan bankanın; Kaliforniya ve Massachusetts’te 17 şubesi var. Silikon Vadisi Bankası’nın 31 Aralık 2022 tarihi prestijiyle 209 milyar dolarlık varlığına karşılık 175,4 milyar dolarlık mevduat yükümlülüğü bulunuyor. Bankanın iflası, 2008 global finansal krizinden bu yana ABD’de kayıtlara geçen en büyük ikinci banka iflası oldu.

SVB’nin iflası ABD ve Avrupa’da pay senedi piyasasını olumsuz etkilerken, bankacılık paylarında genel olarak düşüşe neden oldu.

ABD finans piyasasını sarsan banka batışı gerginliği İngiltere’ye de sıçradı. İngiltere Merkez Bankası (BoE), Silikon Vadisi Bankası’nın İngiltere kolunu tasfiye etmek istiyor. İngiltere Merkez Bankası, Silicon Valley Bank UK Limited’i iflas prosedürüne sokmak için mahkeme kararı istediğini açıkladı. Açıklamada, “SVB UK’nin Birleşik Krallık’ta sonlu bir varlığı var ve finansal sistemi destekleyen kritik bir fonksiyonu yok. Bu ortada, firma ödeme yapmayı yahut mevduat kabul etmeyi bırakacak. Başka varlık ve yükümlülükler bankanın tasfiye memurları tarafından yönetilecek ve geri alınan fonlar alacaklılara devredilecek” dedi.

ABD Hazine Bakanı Janet Yellen, SVB Financial Group’un yaşadığı kayıplar sonrası birtakım bankalarla ilgili gelişmeleri “dikkatle” izlediğini söyledi. ABD Lideri Joe Biden’ın Kongre’ye sunduğu 2024 mali yılı bütçe teklifine ait Temsilciler Meclisi’nde düzenlenen oturumda konuşan Yellen, tahvil piyasasındaki baskının ve SVB Financial Group’a ait gelişmelerin sorulması üzerine, “Bazı bankaları ilgilendiren son gelişmeler var, dikkatle izliyorum. Bankalar finansal kayıplar yaşadığında bu bir tasa konusu olmalıdır” dedi.