Akaryakıtta indirimler peş peşe
Petrol fiyatlarındaki gerileme, Türkiye’deki akaryakıt piyasasına da indirim olarak yansımaya devam ediyor. Motorine son iki günde toplamda 1 lira 79 kuruş indirimin gelmesinin akabinde akaryakıt de 1 lira 6 kuruş ucuzladı. Geçtiğimiz yılın haziran ayında 120 dolar düzeyinde süreç gören brent petrol, global gelişmelerin tesiriyle 73 dolara kadar geriledi. Brent petrolde 11 aylık devirdeki düşüş oranı yüzde 39,2 oldu. Brent petrolün 120 dolar olduğu devirde, Türkiye’de motorinin litre fiyatı 30 lirayı, akaryakıtın litre fiyatı ise 27,5 lirayı görmüştü.
Petrol fiyatlarındaki yüzde 39,2’lik gerileme, iç piyasada da motorin ve akaryakıt fiyatlarının ucuzlamasını sağladı. Geride kalan 11 ayda motorin fiyatları yüzde 40,2 akaryakıt fiyatları yüzde 29,7 ucuzladı. Kelam konusu devirde 30 liralık motorin 17,92 liraya, 27,5 liralık akaryakıt ise 19,35 liraya kadar düştü. Akaryakıt fiyatları son 13 ayın en düşüş düzeyini görürken, kelam konusu indirimler vatandaşın üzerindeki enflasyon yükünün de hafiflemesini sağlıyor.
ABD bankacılık bölümündeki yaşanan karmaşa tasaları ve iktisatta yavaşlama beklentilerinin yatırımcıları riskten kaçmaya sevk etmesi petroldeki düşüş trendinde tetikleyici rol oynadı. Ham petrol fiyatları, yatırımcıların bölgesel bankalar ortasında süregelen istikrarsızlık belirtilerini takip etmesinin yanında ABD iktisadının potansiyel olarak güç tüketimine ziyan veren bir resesyona girme yolunda olduğuna dair artan tasalarla geriledi. Buna ek olarak en büyük petrol ihracatçısı ülkelerden ve OPEC+ önderi olan Suudi Arabistan da Asya’ya yönelik fiyatlarını düşürdü. Petrol, OPEC+ ülkelerinin bu aydan itibaren üretimi kısma kararından sonra bile bu yıl yüzde 14 düştü. Ham petrol fiyatları 79 dolarla başladığı haftada, 73 dolar bandına kadar geriledi.
Ticaret Bakanı Mehmet Muş, son bulunan petrol kuyusunun akabinde Türkiye’nin toplam günlük tüketiminin yüzde 25’i kadar üretim yapabilecek kapasiteye geldiğini açıkladı. Samsun’da AK Parti seçmenleriyle kahvaltıda bir ortaya gelen Bakan Muş, yaptığı açıklamada, “Türkiye’yi zenginleştirmek, güçlendirmek, refahını arttırmak istiyoruz” dedi. Geçen yıl güç ithalatına 100 milyar dolar ödendiğini hatırlatan Muş, şöyle konuştu: “Dış ticaretten de sorumluyum. Cari açığı yüklü olarak petrol ve doğal gazda verdik. Türkiye Karadeniz doğal gazını sisteme entegre etti ve bunu geliştireceğiz. Kapasitesini artıracağız. Türkiye’nin günlük petrol tüketimi 800 bin ile 1 milyon varil ortasında. Türkiye günlük 80 bin varil petrol üretiyor. Yani muhtaçlığının yüzde 10’unu üretiyor.” Yeni keşif müjdelerinin de sinyalini veren Mehmet Muş, “Gabar’daki yeni keşif, günlük 100 bin varil üretim demek. Bu daha birinci kuyuda başarıldı. Daha çok kuyu bulunacak” dedi.
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası petrol fiyat iddiasını düşürmüştü. Yılın ikinci Enflasyon Raporu’nda 2023 ortalama ham petrol fiyatı varsayımı güç fiyatlarındaki düşüş dikkate alınarak 80,8 dolardan 78,1 dolara gerilerken, 2024 yılı petrol fiyat beklentisi de 77,3 dolar/varilden 73,6 dolar/varile indirilmişti.
