Arabuluculuk Büroları’nda ilk gün yoğunluğu! Kirada anlaşamayanlar soluğu adliyede aldı
Konutlardaki kira artış oranına getirilen yüzde 25 sınırlama, mesken sahibi ve kiracıları karşı karşıya getirdi.‘Tahliye’ ve ‘kira tespit’ hususlarında anlaşamayan tarafların sulh hukuk mahkemelerine başvurması mahkemelerin iş yükünü arttırdı. Sulh hukuk mahkemelerine açılan davaların yüzde 60’ını kira bağından kaynaklanan uyuşmazlıklar oluşturdu. Yaşanan yoğunluktan kaynaklı uzman bulmakta zorlanan mahkemeler 1 yıl sonraya duruşma günü vermeye başladı. Tarafların dava yoluna gitmeden ortalarındaki uyuşmazlığı gidermesi, sürecin kısaltılması ve mahkemelerin iş yükünün azaltılması gayesiyle Arabuluculuk Yasası’nda değişiklik yapıldı. Yapılan değişiklikle kira, kat mülkiyeti, komşu hakkı ve iştirakin giderilmesinden kaynaklı uyuşmazlıklarda taraflar evvel arabulucuya gidecek şayet anlaşamazlarsa davalık olacaklar.
VATANDAŞLAR AKIN ETTİ
Arabuluculuk devrinin birinci gününde, sabah saat 09.00 itibariyle Arabuluculuk Büroları’na konut sahibi ve kiracılar akın etti.Başvuru yapılan adreslerden İstanbul Adliye Sarayı, Kartal’daki İstanbul Anadolu Adalet Sarayı ve Bakırköy Adalet Sarayı’na yoğunluk oluştu. Başvuranların yüzde 75’i mesken sahibi ve kiracılardan oluştu.
Kiracısıyla anlaşamayan 54 yaşındaki emekli Yılmaz Pamuk da adliyeye gelerek arabuluculuk sistemine başvuranlardandı. Pamuk, “Düzce’de yaşıyordum. Emekli olduktan sonra İstanbul Mecidiyeköy’de bulunan kendi konutumda oturmak istedim. Kiracıdan konutu boşaltmasını istedim. Kiracımın 3’üncü yılı. Yani 2’nci kontratı bitti. Benim meskenim onun iş yerine yakın olduğu için konutu boşaltmak istemiyormuş. Kendi konutumda kalamıyorum. Oğlumun 3 kişi kaldığı apart üzere bir yerde kalıyorum. ‘Arabuluculuk sistemi başlıyor. Oraya başvurun işinizi o biçimde halledin’ dediler. Dün avukatla görüştüm dava açılırsa mahkemenin 2 sene sürme ihtimali var’ dedi. Arabuluculuk usulü ile 4 haftada çözülmesi çok düzgün olur” diye konuştu.
‘ANLAŞABİLSEK HOŞ OLUR’
Emekli olduğunu ve kira geliri ile geçimini sağladığını belirten Salih Ormak (77) ise “Arabuluculuk için geldim. Kiracıyla anlaşamadık. 2’nci yılına girdi. Gayrettepe’de 2 bin 500 lira kira vererek oturuyor. Orada kiralar 20 bin-25 bin lira. İhtarname gönderdim, ‘çıkmıyorum’ dedi. Kirayı yüzde 25 arttırdı. Yeniden günü geldi kiraya birebirini yaptı. Geçen sene 6 bin lira istedim onu da kabul etmedi, ‘Devlet benim yanımda, kiracıların yanında’ dedi. Arabulucuya geldim. Anlaşabilsek hoş olur. Ya tahliye eder ya da bir şeyler yapar kirayı yükseltir” dedi.
TAŞINMA PARASINI ÖDEYECEKTİM
Kapalıçarşı esnafı 49 yaşındaki konut sahibi Ali Taşkın, kiracıyla yaşadığı tahliye meselesini şöyle anlattı: “Kiracı meskenden çıkmadığı için ortada kaldım. Evvel ‘taşınırsa 2 aylık kiranı ve taşınma fiyatlarını ben ödeyeceğim’ dedim. Daha sonra bunu 200 bin TL’ye kadar çıkardım. Kabul etti lakin konut aramak için çabalamadı. Kiracıma ben bulduğum mesken ilanlarını attım. Hem taşınacağı meskene ben bakıyorum hem de kirasını ve nakliye fiyatını ben ödeyeceğim fakat hala çıkmadı. Yeni arabuluculuk sistemi bu üzere problemleri süratle çözüyormuş bu tarafıyla çok hoş.”
‘TELEFONLARIMI BİLE ENGELLEDİ’
Anadolu Adliyesi’nde eşi Bülent Keçeci ile arabuluculuk dilekçesi veren Ayfer Keçeci, “3 yıllık kiracım 2 bin 750 liraya oturuyor. Geçen sene konuştuk anlaştık. Bu sene çıkacağını söyledi. Ben konutumun kira vergisini, emlak vergisini yüzde yüz artırımla ödüyorum. Kiraya gelince yüzde 25 artırım. Ben de aldığım kirayı ne yapıyorum? Bakkala gidiyorum. Markete gidiyorum. Kiracım telefonlarımı dahi engelledi. Devlet şunu yapsın. Kiracının hakkını muhakkak ve katiyen yedirme-sin, lakin konut sahibinin de hakkını savunsun. Ben varımı yoğumu sattım, gittim mesken aldım. Herkes elini vicdanına koysun” tabirlerini kullandı.
‘ARABULUCU KARARI MAHKEME İLAMI SAYILIR’
Av. Nahide Esra Danışman ise şunları söyledi: “Tarafların mutabakatlarını sağlamak için atanan arabulucu, dava açmadan evvel son bir defa daha taraflarla bir ortaya gelip muahedeye davet edecek. Pekala arabuluculuk görüşme kademelerinde nelerle karşılaşılabilir?
Başvuruya karşın karşı taraf, tarafların biri ya da her ikisi toplantıya gelmezse bu durum arabulucu tarafından tutanağa geçirilir ve tarafların anlaşamadığı istikametinde son tutanak tutulur. Lakin düzenlenen bu son tutanakla bir arada dava açılabilir.
Toplantı tarafların iştiraki ile gerçekleştirilmesine karşın her iki taraf da anlaşamaz ise olumsuz tavrı sebebiyle mutabakat sağlanamazsa bu durumda da arabulucu tarafından son tutanak tutularak taraflarca dava açılması yoluna gidilebilir.
Nahide Esra Danışman
‘DAVALARIN YIĞILMASINA ÖNLEM’
Arabuluculuğun getirilmesinde güdülen hedef ve faydalar şöyle sıralanabilir ;
Kira hukuku alanında yaşanan uyuşmazlık artışı ve davaların yığılmasına karşı bir önlemdir
Tarafların ortasında yıllar içinde gelişen şahsileşmiş yahut kronik meseleler sebebiyle yaşanan irtibat sıkıntılarını aşmak ve dava öncesinde son sefer arabulucu hakemliğinde ve hukuk yerinde görüşme imkânı sağlamaktır.
Belirtmek gerekir ki mutabakat sağlanan bu konularda dava açılma imkânı ortadan kalkar. Arabulucunun düzenlediği muahede tutanağı mahkeme ilamı niteliğindedir. Bu istikametiyle senede bir sefer duruşma günü verebilen sulh hukuk mahkemeleri kararlarına alternatif olarak düşünülmesi mümkündür. Fakat, uygulamada çoğunlukla tarafların öncelikle bağlantıya geçtikleri, kira bedelinin ödenmesi, kira bedelinin belirlenmesi yahut tahliyeye ait ikaz, yasal ihtar ve görüşmeler sonrasında mahkemeye başvurdukları görülmektedir.
‘YOĞUN EĞİTİM SÜRECİ’
Arabulucu Avukat Hale Tuncan ise şunları söyledi:
Süreci, İstanbul Anadolu Adliyesi Arabuluculuk Komisyonu’nda yürütüyorum. Taraflar ya da hukukî kişilik firmalar kendileri başvuruyorlar. Arabuluculuk aslında bir yargısal süreç değil. Bir defa insanların bunu ayırt etmesi lazım. Bu bir alternatif uyuşmazlık tahlil yolu. İnsanların hasımlık yaşadığı konuları mahkeme süreçlerinde taşımadan kendi ortalarında halledebilmeleri için, sulh yoluyla çözebilmeleri için devletin oluşturmuş olduğu ek bir sistem. Bu, devlet eliyle yürütüldüğü vakit kamu sistemi açısından daha düzgün oluyor. Vatandaş nereye, nasıl başvuracağını biliyor. Aslında çok önemli bir süreç. Yani bugün tarafların karşısında bir arabulucu olarak çıkabilmek için çok ağır eğitim süreçlerinden geçiyoruz. Sonrasında bu insanları gönüllülük yoluyla bir ortaya getiriyoruz.
Hale Tuncan
UYAP’TAN DA BAŞVURULABİLİR
Arabulucu Avukat Begüm Kocamaz Mert, “Arabuluculuk hukuk sistemimizde yaklaşık 10 yıldır devam ediyor. Hukuk fakültesinden mezun olup 5 yıllık kıdemi bulunan, TC vatandaşı olan, arabuluculuk imtihanını geçen herkes arabulucu olabilir. Bu müracaatları yüzde 90 mesken sahipleri yapacak. Arabuluculuk toplantısını genelde avukatlar kendi ofislerinde yapıyor ya da iki tarafın kararlaştırdığı diğer bir yerde. Her adliyenin içinde arabuluculuk ofisi var. Konusuna nazaran ofisten verilen kağıtlardan birini dolduruyorsunuz ve ofise veriyorsunuz. Ofis sistemden arabulucu atıyor o belgeye. Biz arabulucular taraflara ulaşıyoruz, tarih belirliyoruz ve onları davet ediyoruz. Diyelim ki görüşmeye yalnızca konut sahibi geliyor Kiracı gelmiyor. Yani uyuşmazlık devam ediyor. Dava kaidesini yerine getirdiği için konut sahibinin dava açma hakkı doğuyor. Arabulucu 3 hafta içinde muahedeyi çözmeli ya da tarafların anlaşamadıklarını bildirmeli. Bireyler avukatları aracılığıyla UYAP üzerinden de arabuluculuk ofislerine başvurabilirler” dedi.
Begüm Kocamaz Mert
ÖNCEDEN AÇILAN DAVALAR NE OLACAK
Anlaşmazlık yaşayan konut sahibi ve kiracılar 1 Eylül itibariyle arabuluculara gidilebilecek. Bu tarihten evvel Sulh Hukuk Mahkemelerine açılan davalar ise devam edecek, arabuluculara yönlendirilmeyecekler.
