CHP ve HDP’den şerh: Cemevlerine el koyma, kayyım atama yasası

ANKARA – AK Parti’nin Meclis’e getirdiği, ‘Vergi Yordam Kanunu ile Birtakım Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi’, TBMM Plan ve Bütçe Komisyon’unda kabul edildi.

Meclis Genel Kurulu’nda önümüzdeki günlerde görüşülmeye başlanacak olan kanun teklifine nazaran, Cemevlerinin elektrik ve su sarfiyatları kamu bütçesinden karşılanacak. Teklifte yer alan bir öbür düzenleme ile de Cemevlerinin vilayet ve ilçelerde mülki yönetim amirinin müsaadesi alınmak ve imar mevzuatına uygun olmak kaidesiyle yapılabilmesi öngörülüyor. Kurulda kabul edilen düzenlemeler ortasında 14 Ekim’de Bartın Amasra’da meydana gelen maden faciasında hayatını kaybeden emekçilerin yakınlarına yönelik takviye paketi de yer aldı.

Genel Kurul’da görüşülecek kanun teklifine CHP ve HDP şerh düştü. CHP, düzenlemenin “yaklaşan seçimler münasebetiyle bir küme seçmeni mutlu etmeye yönelik” olduğuna ve “yanlış ekonomik siyasetler sonucu ortaya çıkan dengesizlikleri ortadan kaldırmaya dönük palyatif önlemler içerdiğine” dikkat çekti. HDP ise, kelam konusu düzenlemenin Aleviliği, ‘kültür- sanat’ kurumu üzerinden tekrar tanımladığına vurgu yaparak, “Yasa cemevlerine el koyma, kayyım atama yasasıdır” sözlerine yer verdi.

‘CEMEVLERİ DÜZENLEMESİ TORBA MADDEDEN ÇIKARILMALI’

CHP’nin Plan ve Bütçe Komitesi Üyesi Milletvekilleri Bülent Kuşoğlu, Abdüllatif Şener, Kamil Okyay Sındır, Emine Gülizar Emecan, Cavit Arı ve Süleyman Girgin tarafından hazırlanan muhalefet şerhinde Cemevlerine yönelik hazırlanan düzenlemenin yasa teklifinden çıkarılması gerektiği belirtildi.

Teklife nazaran cemevlerinin aydınlatma masraflarının Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın bütçesinden karşılanması öngörülüyor. Kelam konusu düzenleme ile cemevlerinin ‘ibadethane’ sayılmadığına dikkat çekilen şerhte, bu durum iktidarın Alevi inancına yönelik ‘inkarcı’ tavrı olarak değerlendirildi.

Cemevlerini ibadethane olarak tanımlamamak için başvurulan prosedürün problemli bulunduğu tabir edilen şerhte, “Kanun teklifi; Alevi inancını ‘Alevi-Bektaşi kültürü’, cemevlerini ‘kültürel tesis’ olarak nitelemekte, açık bir formda Alevi inancının din ve vicdan hürriyeti bağlamında korunmasını engellemeye yönelik bir hal benimsemektedir. Dolaylı olarak inançlarının özünü reddetmeleri beklenen Alevi inancına sahip yurttaşlara büyük bir saygısızlık oluşturmaktadır” denildi.

‘TEKLİF ALEVİ İNANCINI YOK SAYMA TUTUMUNUN DEVAMI’

Torba kanunda yer alan teklif hususlarının Anayasadaki ‘eşitlik’ ve ‘laiklik’ prensiplerine terslik teşkil ettiği kaydedilen CHP şerhinde, “Teklif Alevi inancını yok sayma halinin devamlılığında yer almaktadır” denilerek şöyle devam edildi.

“Yapılması gereken; kanun teklifindeki cemevlerine ait hususların genel muadilleri olarak mevzuatta yer alan kararlardaki “mabet”, “ibadethane” üzere kavramların cemevlerine uygulandığını kabul etmektir.”

‘CEMEVLERİ DÜZENLEMESİNİN TORBA KANUNDA GÜNDEME GETİRİLMESİ YANLIŞ’

Alevi inancına sahip vatandaşların uzun vakittir beklentisi olan ve toplumun bu kısmını çok yakından ilgilendiren düzenlemenin torba yasa teklifinde gündeme getirilmesinin yanlış olduğu kaydedilen şerhte şu sözlere yer verildi:

“Cemevine ibadethane statüsü tanınmayan bu unsurların torba yasa teklifinden çıkartılmasını, mevzunun taraflar başta olmak üzere, Türkiye Büyük Millet Meclisinde bulunan siyasi partilerden de oluşan ilgili uzman bireylerle bir arada yine ele alınacağı, tekrar tartışılacağı, tekrar tahlil üretileceği bir çerçeveye getirilmesi gerekmektedir.”

HDP: MECLİS’E GETİRİLEN YASA TEKLİFLERİ KAÇIRILMAK İSTENEN TEKLİFLER

HDP’nin Plan ve Bütçe Kurulu Üyesi Milletvekilleri Garo Paylan, Rıdvan Turan ve Dirayet Dilan Taşdemir de komiteden geçen teklife ait muhalefet şerhi düştü. Meclis’e getirilen yasa tekliflerinin ‘kamuoyundan saklanan, ilgili topluluklarla ortaklaşılmayan, kaçırılarak çıkarılmak istenen kanun teklifleri’ olduğuna vurgu yapan HDP’li Milletvekilleri, “AKP’nin yasa çalışmalarındaki otoriter tutumu, parlamentoya ve faaliyetlerine karşı saygısızlığının en temel göstergelerinden biridir” dedi.

Teklifte yer alan cemevlerine ait düzenlemeyi, “Alevi toplumunun taleplerini suistimal eden darbe ve kayyım yasası” olarak kıymetlendiren HDP, şerhinde Alevilere dönük inkar, asimilasyon siyasetinin geçmişten bu güne devam ettiğini kaydetti.

‘ALEVİLER SADAKA DEĞİL, STATÜ İSTİYOR’

Alevilerin cemevlerine ‘’ibadethanemiz’’ demesine karşın, iktidarın Aleviliği “kültürel bir aktivite” olarak gördüğü belirtilen şerhte, Alevilerin yasal statü ve eşit yurttaşlık hakkı istediklerine vurgu yapılarak şunlar tabir edildi:

“Alevi inancı ve inançsal kıymetleri devletin din kurumu olan Diyanet İşleri Başkanlığı tarafından yok sayılmaktadır. Alevi yurttaşlar kendilerine dayatılan sadaka siyasetine itiraz edip, anayasal statü talep ediyor. Alevi Toplumunun yüz yıllardır süren varlık uğraşı Cumhuriyetle birlikte eşit yurttaşlık uğraşına dönüşmüştür. Alevi Meselesinin tahlili için artık anayasal statü ve yasal garanti gerekiyor. Kalıcı ve demokratik tahlil budur. Aleviler sadaka değil statü istiyor. Cemevlerine farklı tanımlar aramak yerine Cemevinin ibadethane olduğu kabul edilmeli. Bu gerçek anayasal teminata kavuşturulmalıdır.”

‘SERMAYE KÜMELERİ ÖDÜLLENDİRİLDİ’

Teklifteki düzenlemeye nazaran, iştirakçi dokümanı alarak İstanbul Finans Merkezi (İFM) Bölgesinde faaliyette bulunan kurumların, yurt dışından elde ettiği çıkarları Türkiye’ye getirmesi durumunda çıkarın yüzde 50’si kurum yararından indirilecek.

HDP şerhinde bu durum, sermaye kümelerinin ödüllendirilmesi olarak değerlendirilirken, çabucak her torba teklifte sermayeye çıkar sağlayan bir hususa yer verildiğine dikkat çekildi. Şerhte, AKP-MHP ittifakı, yüzde 99’un değil yüzde 1’in çıkarlarına hizmet ettiğini bir sefer daha kanıtlamaktadır” denildi.