Düzce depremi raporu: Ağır hasarlı yapılarda beton kalitesi limitlerin altında
Trabzon Karadeniz Teknik Üniversitesi (KTÜ) ile Düzce Üniversitesi öğretim vazifelileri, Düzce Gölyaka merkezli 6.0 büyüklüğündeki zelzeleyle ilgili teknik rapor hazırladı. 1999 yılından evvel inşa edilen; birçoklarında tasarım, mühendislik ve personellik yanılgıları bulunan ağır hasarlı yapıların sarsıntıya dayanıksız olduğuna yer verilen rapora nazaran, kullanılan beton kalitesinin de yönetmelikte belirlenen limitlerin altında kaldığı tespit edildi.
Düzce Gölyaka merkezli 23 Kasım’da meydana gelen ve 93 kişinin yaralandığı 5.9 büyüklüğündeki sarsıntıyla ilgili KTÜ ve Düzce Üniversitesi öğretim görevlilerince saha araştırmaları sonucu teknik rapor hazırlandı. Raporda, Kuzey Anadolu Fay zonunun geçtiği Düzce hudutlarındaki betonarme binaların imal evresinden kaynaklanan eksikliklere yer verildi. 1999 yılından evvel inşa edilen ve büyük kısmında tasarım, mühendislik ile işçilik kusurları bulunan ağır hasarlı yapıların depreme dayanıksız olduğuna yer verilen rapora nazaran, kullanılan beton kalitesinin de yönetmelikte belirlenen limitlerin altında kaldığı tespit edildi.
“Ağır hasarlı binaların yüzde 99’u 1999 öncesi”
Düzce zelzelesi sonrası bölgede inceleme yaptıklarını söyleyen KTÜ Mühendislik Fakültesi İnşaat Mühendisliği Kısmı öğretim üyesi Prof. Dr. Ahmet Can Altunışık, “Düzce zelzelesinden sonra direkt olarak toptan göçmeye maruz kalmış yani binayı yerde gördüğümüz rastgele bir yapı mevcut değil fakat onlarca binayı orta ve ağır hasarlı olarak değerlendirdik. Binaları istatistik olarak değerlendirdiğimizde yüzde 99’a yakını, 1999 zelzelesinde hasar görmüş, hafif yahut orta hasarlı olarak kıymetlendirmiş; bazılarına güçlendirme yapılmış kimileri da motamot kullanılmış olan binalar. Ama 1999 Düzce zelzelesinde bütün ilin yüzde 70’e yakın yapı stoku yıkıldığından ötürü 1999 sarsıntısından sonra inşa edilen binalarda yapısal hasar çabucak hemen görmedik, diyebiliriz. Yalnızca duvarlarda yapısal olmayan hasarların olduğunu gördük” diye konuştu.
Prof. Dr. Altunışık şunları kaydetti:
“Bu bize çok değerli kimi şeyleri tabir ediyor. 2000’li yıllardan sonra ülkemizde yapı denetim kanunu ve hazır beton teknolojisiyle birlikte artık bu binaların inşasında yaptığımız bu yanlışların en az düzeye indiğiniz görüyoruz. Düzce’de gördüğümüz görünüm muhtemel İstanbul sarsıntısı için sevindirici bir haber. Zira 2000’li yıllardan sonra birinci kere bir bölge bu türlü bir zelzelesi test ettiği için o tarihten sonra inşa edilmiş yapıların durumunun çok düzgün olduğunu gördük. Ama 1999 öncesi yapılmış ve hala kullanılan yapılarda çok süratli bir kentsel dönüşüme gitmemiz gerektiğinin altını çizdik. İmal kademesinde olan sorunlarda projeye uyulmamış olması, projede belirtilmiş olan materyal özelliklerinin yani beton kalitesinin yerinde uygulanmadığı, vaktinde kürlenmediği, sulanmadığı yahut çimentosunun gerecinin içerisindeki agreganın uygun olmadığı üzere bir sürü sorun var. Bunların hepsi maalesef denetimsizliğin olduğu devirlerde, diyebiliriz”
“Bu sorunların inşallah bu tarihten sonra olacak yeni binalarda yaşanmayacağını düşünüyorum ancak 1999 öncesinde hangi vilayetimizde olursa olsun, muhtemel bir zelzeledeki bütün yapı stokunun çok değerli bir risk altında olduğunu; sarsıntının şu an çok değerli derecede beklendiği İstanbul, İzmir, Bursa, Elazığ, Erzincan üzere faal fayların olduğu, büyük zelzelelerin beklendiği bu vilayetlerde öncelikli olarak 1999 öncesi yapılmış binaların süratlice kentsel dönüşüme girmesi yahut mevcut durumlarının güçlendirilmesi gerektiğini tekrar göz önüne sermiş oldu” . (DHA)
