Kazdağları Ekoloji Platformu: Cengiz Holding’in maden projesi 3 köyü haritadan silecek

Kazdağları Ekoloji Platformu, Cengiz Holding’in Halilağa Bakır-Altın Madeni’ne karşı açılan davanın duruşması öncesinde Çanakkale Adliyesi önünde; “Proje, Kazdağı ekosistemi içinde devasa bir alanda yıkıma sebep olacak, 200 metre derinliğinde vefat çukurları açacak, 3 köyü haritadan silecek” açıklamasını yaptı. Dava, ileri bir tarihe ertelendi.

Cengiz Holding’in Halilağa Bakır-Altın Madeni’ne karşı açılan davalar, Çanakkale 1. Yönetim Mahkemesi’nde bugün görüldü. Etraf dernekleri ve meslek örgütleri, duruşma öncesinde Çanakkale Adliyesi önünde basın açıklaması yaptı. Kazdağları Ekoloji Platformu ismine açıklamayı okuyan Ayşe Gökçe Börü, şunları söyledi:

“Dünya üzerinde biyolojik çeşitliliği ile sayılı ekosistemlerden biri olan Kazdağları’nın ne yazık ki Yüzde 79’u madenlere ruhsatlandırılmış durumda. Yörede yaşayan bizler bereketli hayat alanlarımızı, her türlü meyve ve zerzevatın yetiştiği tarım topraklarımızı, kurdu kuşu sincabıyla Kazdağları’nda yaşayan canlıların hayat hakkını korumak için güç ve maden şirketlerine karşı çaba veriyoruz. Bu şirketlerden biri olan Cengiz Holding, Kazdağları ekosistemi içinde devasa bir alanda yıkıma sebep olacak, 200 metre derinliğinde mevt çukurları açacak, 3 köyü haritadan silecek ve kimyasal zehirlerle yakınındaki öbür köyleri de yaşanmaz hale getirecek, su kaynaklarımıza el koyacak 87513 ruhsat nolu Halilağa Bakır Madeni projesindeki ısrarına devam ediyor. Halkın tüm itirazlarına, toplanan binlerce imzaya ve bilim insanlarının olumsuz görüşlerine karşın projeye geçtiğimiz yıl bakanlık tarafından ÇED olumlu kararı verilmişti.

Cengiz Holding’e üç farklı dava   

Proje ile ilgili üç başka dava açıldı. Birinci dava, yörede yaşayan ve en doğal hakkı sağlıklı bir etrafta yaşamak olan 81 yurttaş ve Kazdağı Doğal ve Kültürel Varlıkları Müdafaa Derneği, Çanakkale Tabip Odası, İnsan Hakları Derneği Çanakkale Şubesi, Ayvalık Tabiat Derneği, Ege ve Marmara Çevreci Belediyeler Birliği, Gülpınar Sürdürülebilir Hayat Derneği tarafından açılan dava. İkincisi Tema Vakfı ve Çan Etraf Derneği tarafından, üçüncüsü ise Etraf Mühendisleri Odası ve Ziraat Mühendisleri Odası tarafından açılan davalar. Kelam konusu davalarla ilgili uzman keşfi, TEMA ve Çan Etraf Derneği davası üzerinden yürütüldü. Uzmanların kelam konusu alanda yapılacak projenin doğal ve kültürel varlıklar üzerinde geri dönüşsüz tahribata neden olacağı ve ÇED Olumlu kararının hukuka muhalif oluşu tarafında verdikleri görüş sonucunda, Çanakkale 1. Yönetim Mahkemesi TEMA davasında ve odaların açtığı davada 17.06.2022 tarihinde ‘yürütmeyi durdurma’ kararı verdi. 81 yurttaş ve 6 kurumun açtığı davada ise, daha evvel mahkemeye sunulduğu halde tüzük, tapu isteme üzere nedenlerle süreç uzadı ve beklenen yürütmeyi durdurma kararı fakat 20.10.2022 tarihinde verildi. Ne yazık ki bu davada, halkın sağlıklı bir etrafta yaşaması için gayret eden Tabip Odası ve İHD ile üç yurttaş hukuksuz yere dava açmaya ehliyetsiz sayıldı. Lakin şirket, 2009/7 sayılı genelgeden yararlanarak, yürütmeyi durdurma kararına mesnet olan kimi konularla ilgili ÇED raporunda revizyon yaparak Etraf Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’na tekrar başvurdu ve kelam konusu proje için 13 Ekim 2022 tarihinde tekrar İnceleme Kıymetlendirme Komitesi toplantısı yapıldı.

“Kümülatif tesir değerlendirmesi yok”  

Bugün Cengiz Holding’in yıkım projesine karşı açılan üç davanın da duruşması yapılacak. İklim krizinin tesirlerini gördüğümüz, kuraklık çekmeye başladığımız ve besin güvenliğimizin tehlikeye girdiği bu periyotta sağlıklı bir etrafta yaşama hakkı, bir şirketin yararı için feda edilemez. Kazdağları’nın korunması, gelecek jenerasyonlara, çocuklarımıza ve bu topraklarda ömür hakkı olan tüm canlılara borcumuzdur. Şirketin ÇED raporunda, bölgede yer alan metalik madencilik projelerinin sebep olacağı kümülatif tesirlere değinilmemiştir. Ayrıyeten, ÇED raporu içinde maden için su alması planlanan Hacıbekirler 1 ve 2 göletlerinin projelerine ve etraf tesirlerine yer verilmemiştir. Göletler için DSİ ile protokol hazırlığı içinde olduğu ve Etraf Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’nın da göletler için kapsam dışı kararı verdiği bilinmektedir. Meğer ÇED bir bütündür ve tüm projeyi kapsamalıdır. Ayrıyeten mahkemenin yürütme kararına karşın şirketin kelam konusu göletleri en kısa vakitte inşa etme konusunda ısrarcı davrandığı görülmektedir. Yürütmeyi durdurma kararı, Kazdağı Doğal ve Kültürel Varlıkları Müdafaa Derneği tarafından Çanakkale Valiliği, Etraf Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı ve DSİ’ye gönderilmiş olup kelam konusu proje ile ilgili tüm süreçlerin durdurulması, protokollerin iptal edilmesi istenilmiştir.

“Yaşam alanlarımızdan köylerimizden vazgeçmiyoruz”  

Bölgede önemli bir su problemi yaşanmaktadır. Köylerin içme suyu kaynakları proje alanında kalmaktadır. Ayrıyeten, kelam konusu göletlerin bölgenin tarım toprakları için kullanılması gerekmekte iken Cengiz Holding tarafından el konulmak istenmektedir. Kelam konusu göletler için su temin etmek gayesiyle Kocabaş Çayı’ndan derivasyon kanalı ile su alınmasının planlandığı bilinmektedir. Kocabaş Çayı jenerasyonu tehlike altındaki su samurlarının hayat alanı ve 55 köyün de su kaynağıdır. Halihazırda Odaş Çan 2 Termik Santrali de pompa kurarak Kocabaş Çayı’ndan suyu çekmektedir. Çekilen suyun ölçüsü çok fazladır ve yöre halkına su kalmamaktadır. Geçtiğimiz 2021 yılı yazında Çan ilçemiz büyük bir su krizi yaşamıştır. Kocabaş Çayı’na güç ve maden şirketlerince el konulması kabul edilemez. Uzmanların raporlarında belirtildiği üzere projede kullanılacak su ölçüsü yörede önemli bir kuraklık yaratacaktır. Umuyoruz ki mahkeme ömürden yana karar verecek ve uzmanların de belirttiği üzere Kazdağları ekosisteminde doğal ve kültürel varlıklar üzerinde geri dönüşsüz yıkım yaratacak Halilağa Bakır Madeni Projesini iptal edecektir. Cengiz Holding’in karı uğruna yok etmeye çalıştığı ömür alanlarımızdan, köylerimizden vazgeçmiyoruz. Kazdağları konutumuz, maden projeleriyle delik deşik edilerek yok edilmesine müsaade vermeyeceğiz.”

Maden ile alakalı reaksiyonunu lisana getiren bir köy sakini ise, “Bizim köyümüze maden yapılmak isteniyor. Biz maden istemiyoruz, bizim köyün esasen taşı toprağı altın. Biz altın istemiyoruz. Bizim yaşama alanımızı yok etmesinler. Biz hayvancılık yapıyoruz. Biz madencilik istemiyoruz” dedi. Etraf örgütlerinin avukatları, mahkemenin ileri bir tarihte karar vereceği bilgisini verdi. (ANKA)