Konutta iki yalan
Konut piyasasında iki palavra ortaya çıktı. Yüz binlerce bireye vatandaşlık verildiği istikametindeki telaffuzlara karşın, 2012 yılında çıkan yasanın akabinde geçen 11 yılda Türkiye’de satılan 14 milyon konutun yalnızca 360 binini yabancılar aldı. Satışlarda yabancının toplam hissesi yüzde 2.5 oldu. 2018-2022 yıllarını kapsayan 5 yılda ise 20 bin yabancı, gayrimenkul alımıyla Türkiye vatandaşlığı elde etti. Yeniden yabancıların fiyatları artırdığı argümanlarına karşın, artışın yabancıya yapılan satışlardan kaynaklanmadığı görülüyor. Türkiye’de en fazla konut alan ülkeler Irak, İran, Rusya, Suudi Arabistan, Kuveyt ve Afganistan oldu. Geçtiğimiz yıl mayıs ayında imzalanan yönetmelikle, Türkiye vatandaşlığı için konut fiyatında alt limit 250 bin dolardan 400 bin dolara yükseltilmişti. İstanbul, Antalya ve Ankara en fazla ilgi gören vilayetler ortasında bulunuyor.
Her yıl yabancılara sonlu sayıda konut satılsa da, fiyatları yükselten en kıymetli iki neden düşük üretim ve maliyet artışı olduğu söz ediliyor. Yabancıya satışların konut piyasasındaki sıkışıklıkta asıl etken olmadığına dikkat çeken dal temsilcileri, bu satışların genele oranla çok düşük kaldığını söylüyor.
2022’de Türkiye genelinde toplam 1 milyon 485 bin konut satıldı. Bunun yalnızca 67 bin 490’ı yabancılara satıldı. 2022 yılında toplam konut satışları içinde yabancılara yapılan konut satışının hissesi yüzde 4,5 oldu. 2022 yılında yabancılara yapılan konut satışlarında birinci sırayı 24 bin 953 konut satışı ile İstanbul aldı. İstanbul’u sırasıyla 21 bin 860 konut satışı ile Antalya, 4 bin 316 konut satışı ile Mersin izledi.
İnşaat Müteahhitleri Konfederasyonu (İMKON) Genel Başkanı Tahir Tellioğlu, yabancıya konut satışının piyasaya direkt tesirinin olmadığını belirtti. Fiyatlardaki yükselişin maliyet artışlarından kaynaklandığını vurgulayan Tellioğlu, “Yıllık 900 bin konut gereksinimimiz var lakin 600 bin üretiyoruz. Konut açığı ve maliyet artışları fiyatları etkiliyor. Yabancıya satılan konutların oranına baktığımızda epeyce düşük ve piyasaya tesiri yok” diye konuştu.
