Sağlıklı karaciğer için 11 besin önerisi
Prof. Dr. Onur Yaprak, her 3 şahıstan birini tehdit eden karaciğer yağlanmasına karşı tesirli 11 besini açıkladı.
Prof. Dr. Yaprak, “Karaciğer bedenimizdeki en büyük ve kanlanan organ olup yükü ortalama olarak kişinin kilosunun yüzde 2’sine tekabül eder. Karaciğerin değerli misyonlarından başlıcaları; yediğimiz besinlerle alınan karbonhidrat, protein ve yağların birçok kimyasal süreçten geçirilip metabolizmasının sağlanması ve bedende kullanılır hale getirilmesi, safra üretimi ve salgılanması, ağız yoluyla alınan ilaçların ve kimyasal unsurların ziyanlı tesirlerinin temizlenmesi, bağışıklık sisteminin desteklenmesi, kanın pıhtılaşmasına yardımcı olan pıhtılaşma faktörlerinin üretilmesidir. Karaciğer yağlanması her 3 bireyden 1’ini etkileyen ve sıklığı dünyada gün geçtikçe artan bir sorun haline gelmiştir” diye konuştu.
BEL ETRAFINA DİKKAT
Modern çağın hastalığı haline gelen karaciğer yağlanmasına ait açıklamalarını sürdüren Prof. Dr. Yaprak, “İşlenmiş birçok katkı unsurunu içeren hazır besinlerin, glukoz şurubunun, früktozun yaygın kullanımı, fastfood, hareketsizlik, obezite, diyabet, yüksek kolesterol çağdaş çağın hastalığı olan karaciğerde yağlanmayı da beraberinde getirmiştir.
Türk halkı özelinde konuşacak olursak, erkeklerde 100 santimetre bel etrafı, bayanlarda ise 85 santimetre üzerinde bel ve karın etrafı şahısta bir karaciğer yağlanması olup olmadığını iddia ettirir.
Karaciğerde yağlanma saptanan bireylerde beden yükünün yüzde 10 kadarını verecek bir diyet ve idman programı ile yağlanma giderilebilmektedir. Karbonhidrattan güçlü besinleri, fastfood eserlerini, doymuş yağ içeren besinleri azaltılıp Akdeniz tipi beslenmeye geçilmesi önerilir.
Akdeniz diyeti meyveler, sebzeler, kepekli tahıllar, bakliyat, fındık, zeytinyağı, balık ve az ölçüde yüksek kaliteli süt ve etten oluşur. Karaciğere yeterli gelen besinlerin ortak özelliği antioksidan içermesi, E vitamini ya da glutatyon depolarını artırıyor olmasıdır” tabirlerini kullandı.
“KAHVE, BROKOLİ, ISPANAK, FINDIK VE BALIK TÜKETİN”
Prof. Dr. Yaprak, karaciğere en uygun gelen besinleri şu halde sıraladı: “Günde 3-4 fincan içilmesi tavsiye edilen kahve iltihaplanmayı azaltırken karaciğerdeki antioksidan düzeylerini arttırır. Karaciğerde sertleşmeyi azaltır. Ayrıyeten karaciğer hastalığı, kanser ve yağlı karaciğer geliştirme riskini azaltmaya yardımcı olur.
Brokoli, lahana, karnabahar, turp, şalgam üzere turpgiller ise karotenoid (beta-karoten, lutein), vitamin C, E, K, folat ve mineraller üzere besin bileşenleri açısından varlıklı olup âlâ bir posa kaynağıdır. Buna ek olarak glukozinolatlar olarak bilenen kükürt içeren kimyasalları içermektedir. Bu kimyasallar acı tat ve aromadan sorumludur.
Ispanak, tere, roka üzere yeşil yapraklılarda tekrar acı aromadaki sebzelerdir. E vitamini açısından zengindirler ayrıyeten glutatyon depolarını artırarak detoksa yardımcı olurlar. Her gün 30-40 gram tüketilmesi tavsiye edilen fındık omega 9, çiğ badem ise E vitamini istikametinden zengindir. Antioksidan misyonu gören fındık ve çiğ badem karaciğere de güzel gelir. Omega-3 açısından varlıklı yağlı balık yemenin ise karaciğer için birçok yararı vardır.”
ZEYTİNYAĞI, SARIMSAK, ZERDEÇAL, ENGİNAR VE YULAF EZMESİ
Prof. Dr. Yaprak, şöyle devam etti: “Araştırmalar zeytinyağı tüketiminin karaciğerdeki yağ düzeylerini düşürmeye, kan akışını artırmaya ve karaciğer enzim düzeylerini düzgünleştirmeye yardımcı olduğunu gösteriyor.
Sarımsak ise antioksidandır. Kükürt içerir ve glutatyon depolarını yükseltir.
Zerdeçaldaki etkin bileşen olan kurkumin, güçlü antioksidan ve anti-inflamatuar tesirlere sahiptir ve karaciğer sıhhati için yararları olduğu gösterilmiştir. Çalışmalar zerdeçalın yalnızca 8 hafta sonra karaciğer enzimlerinin kan düzeylerini ve karaciğerdeki yağ ölçüsünü azalttığını bulmuştur. Birçok yararı olan enginar da karaciğerinizden ziyanlı toksinlerin atılmasına yardımcı olan safra üretimini artırır.
Bilim adamları, enginarda bulunan antioksidanların (sinarin ve silimarin, quercetin, kolin ve C vitamini) bu yararlardan sorumlu olduğunu düşünüyorlar. Kolin çok kuvvetli bir antioksidan olan klorojenik asid öncüsüdür. Yağlı karaciğer hastalığı olan 90 şahısta yapılan bir deneme, iki ay boyunca günde 600 mg enginar özü tüketmenin karaciğer işlevini güzelleştirdiğini ortaya koydu.
Yaban mersini, ahududu ve kızılcık, avokado, üzüm dahil olmak üzere pek çok koyu renkli meyve de karaciğeri hasardan müdafaaya yardımcı olabilecek polifenol ismi verilen antioksidanlar içerir. Son olarak güçlü lif kaynağı olan yulaf beta glukan içerir. Beta glukan deneysel çalışmalarda karaciğere yararlı bulunmuş tıpkı vakitte LDL kolesterol ve kilo verme üzerine de yulaf ezmesinin yararları olduğu belirtiliyor.”
